jak -iu- dowodzi, z francuskiego, a to z włos. stucco, ‘gips’.
sto, dwie ście, setny; setka, a wedle tego secina, zamiast *ścina; sotnia (rus.); we złożeniach stu- i sto-: stokrocić, i t. d., stonog(a) r. 1500. Prasłowo; u wszystkich Słowian tak samo; lit. szimtas (lit. sz-, nasze s-, z gardłowej podniebiennej; samogłoska nieco odmienna); ind. śatam, greckie hekaton, łac. centum (stąd nasze przeróżne cetnary, centymetry); niem. Hundert (goc. hund).
stochmal, ‘proch mączny’: »na stochmal do młynów«; z niemieckiego Staubmehl.
stodoła, czesko-polska pożyczka z staroniem. stadal (dziś po narzeczach Stad(e)l), od pnia sta-, por. łac. stabulum (p. stado). Jest i w cerk. stodolja.
stóg, stożek, stożkowy, stożyć (siano); stożyna, o ‘stertach’; prasłowo; oznacza właściwie ‘kół, ostrokół, około którego stoży się siano’; tak samo u wszystkich Słowian. Pień stog-; steg- u nas w ścieg (p.), ścieżaj, ‘zawiasa’, ‘cardo’, na oścież (drzwi otworzyć); u innych Słowian i z przyrostkiem -er: cerk. steżer i stożar, ‘kół, zawiasa’; lit. stagaras i stegerys, ‘badyl długi, suchy’, łotew. stēgs, ‘kij długi’, niem. stecken (bardzo rozpowszechnione; pień steg-, o ‘sterczeniu’); staroczes. stież, ‘balka’, cerk. stěg, ‘chorągiew’, rus. stjah (ja z ě, jak nieraz, nie z ę). Podobne słowo, bo z tym samym przyrostkiem urobione, ale od pnia ind. stabh-, jest ogólnie słowiańskie steber i stobor, ‘słup’, u nas steber r. 1555 (Nauki dla Odrowążówny), z półgłoską twardą, serb. stabar, słowień. steber, lit. stuburas, ‘słup, filar’; serb stoborje, ‘płot słupowy’, stobor, ‘podwórze’; litew. stabaras, ‘sucha gałęź’, łotew. stebere, ‘rząp (ogona)’; duńskie staver, ‘kół’, do stabh-; lit. stabas, ‘słup’ (i ‘bałwan’, i ‘zapora’, bo stabyti i stabdyti znaczy ‘powstrzymywać, tamować’), stebētis, ‘dziwić się’ (‘stać słupem’); niem. Stab, i w Buchstabe, nord. stafr. Z nosówką: lit. stembrys, stambras, ‘badyl’.
*stój-, w dawnem stojny, stojność, ‘pewność’, dziś tylko we złożeniach: dostojny, dostojeństwo, przystojny, nazwa herbowa Ostoja; stójka, ‘warta’, stójkowy; stojak, ‘figiel’ (w 16. wieku, np. przy »ciągnieniu kota«), ‘figlarz, darmojad’, np.: »tego stojaka, co nic nie robi«, i o ‘posągach (świętych)’: »stojakom i obrazom niemym«; p. stać; stój obok staj(a); stójło; stojączki, ‘sierpień’ (p. Miesiące), ale przysłowie: »własny nieboszczyk Dąbek, co w stojączki zdechł«, z 17. wieku, chyba nie o ‘sierpniu’ prawi.
stok (do ciec, p.), dwojakie: jedno cerk. sŭtok, ‘ściek’ (Sątok), ‘co razem ścieka, spływa’ (»stoczki piwa«, ‘resztki’), i o ‘pochyłościach’: »stoki górskie«, skąd stoczyć i staczać się; stok, ‘zbiór’. Drugie jest cerk. iztok, ‘wyciek, źródło’: »napić się wody ze stoku«, »woda stokowa« (‘źródlana’), »do stoczka po wodę«. O »stoczku woskowym« możnaby jednak pomyślić, że to niem. Wachsstock raczej, wraz z stoczkarzem. R. 1564 stokiem, ‘duchem, prędko’, czy nie raczej skokiem? U Bułgarów stoka ‘towar’, u Serbów ‘trzoda bydła’.
stokłosa, roślina ‘bromus’, i o wszelakim ‘chwaście we zbożu’, tłumaczy dosłownie już w 15. wieku łac. centum spica (sto i kłos); por. stonoga itp.
stokroć, stokrótka, roślina ‘bellis
