w krechki; ze krszyna powstaje i krzyna, krzynka. Jest u nas i zakryszka, zakryszyć, jak i w małoruskiem.
kruk, ptak, krukać (‘ratare’ w słowniczku poznańskim), kruczeć (i w brzuchu), krukawka, rodzaj ‘gołębia’ (już w r. 1472); dźwiękonaśladowcze; lit. kraukti, ‘krakać’, krauklys, ‘wrona’, goc. hrūkjan, ‘krakać’, lit. kriukti, ‘kwiczeć’. Od tegoż kru- narzeczowe krulić, ‘kwiczeć’. Kruczy, krukowy, krukowaty; kruknąć (w brzuchu).
kruk, ‘hak’, »krukiem siedzieć«, ‘nieruchomo’; krukiew i kruka, ‘kostur, szczudło’; krukowy; kruczek: ‘haczyk’; »chłopiec od butów«; ‘wykręt (prawny)’; jest i kryka, narzeczowo; z niem. Krücke, ‘szczudło’, ‘koczerga’, ‘drąg z hakiem’ (narzeczowe Krucke); r. 1532 krukwa, ‘ożóg, pociask’; również z niem. (nord. krōkr, ‘hak’) poszło rus. krjuk, ‘hak’ i ‘znak melodji’: krjuczkowatyj, ‘wykrętny’, »piet’ po krjukam«, ,śpiewać wedle nut’.
krumperz, krumperski, ‘hafciarz, wyszywacz’, z niem. Krämper.
krupa, krupić, »skrupiło się na mnie«, krupki, krupnik, ‘zupa’ i ‘gorzałka zaprawna a gorąca’; krupica, dawny ‘kosmetyk damski’ (od 15. do 17. wieku znany); krupnik i krupiarz, krupniczka i krupiarka; liczykrupa; krupinka; krupy, i o ‘gradzie’, czes. krupobiti, rus. krupa. Czy niem. Graupe, dawne isgrūpe, ‘Hagel’, z słow. pożyczone, niezupełnie pewne. Z krup- por. krępy (jak np. kruglica u Mączyńskiego 1564, ‘wartałka’, t. j. krąglica), a dalej i gruby - gręby, wszystko jeden pień pierwotnie; z krupą (por. rus. krupnyj, ‘znaczny’) lit. nukrupes, ‘krostawy’, susikraupti, ‘skurczyć się’, prus. sen-skremp-usnan, ‘zmarszczki’.
Kruszce. Nie znali ich Arjowie; mają nazwy spólne dla kamienia, rogu, drzewa, co im do wyrabiania narzędzi służyły, nie mają żadnej własnej dla żadnego kruszcu. Jeżeli są jakie dawne, to należą tylko do dwu, trzech najbliższych sobie języków, nigdy do wszystkich. Mylnie wywodzą nazwę rudego z sumerskiego urudu, ‘miedzi’; samogłoski tego pnia (rŭd-, reud-, roud-) dowodzą jego spólnoty aryjskiej, a urudu przypadkowo brzmi jednako. Postęp epoki spólnoty litewsko-słowiańskiej polega właśnie na znajomości kruszców, widocznej z nazw litewsko-słowiańskich, i najwcześniejsze, a zarazem najważniejsze rzemiosło, boskiego początku, kowalskie, w tych dopiero czasach powstało; obce było aryjskiej prarodzinie, chociaż pierwsze wyroby kruszcowe dochodziły jej drogą wymiany-handlu ze Wschodu, od Małej Azji, kolebki wszelkiego górnictwa; szczególniej arystokratyczne złoto, miedź (pranazwa jej w asie ocalała!), bronz, srebro, najpóźniej plebejuszowskie, demokratyczne żelazo. I Słowianie-Polanie górnictwa nie znali; ich prarodzina (do której bogate w kruszce Czechy, Węgry północne, Siedmiogród nie należały) nie nastręczała sposobności do rozwoju tegoż; skarby Olkusza, a przedewszystkiem sól kamienną Wieliczki i Bochni odkryto aż w późnem średniowieczu. Kruszce przywoźne znali od prawieku; nazwę złota dzielą z Niemcami i Łotwą (Litwa i Prusy mają, jak łacina aurum z *ausum, auksas; auksinis, ‘złoty’, moneta ich dzisiejsza); tak samo nazwę srebra (najpospolitszy
