ołowiu’, z niem. Glätte (Bleiglätte), i o ‘emalji, szkliwie’, w 15. i 16. w. rodzaju męskiego: glet i glejt, ‘lythargirus’, ‘piana srebra albo złota’.
glewja, glawja, ‘miecz’, z łac. glavia, glaivus (od gladius), przez niem. dawne glavîe i glevîe (z tego lit. kalawijas, ‘miecz’).
glibiel, ‘trzęsawisko’, z przyrostkiem -iel (por. kąpiel), od glib-, p. lgnąć; por. glibki (glipki pisane w 16. wieku), o ‘rzeczy klejowatej’.
glina, glinka, gliniasty, glinny, gliniarz, gliniarski, złożone glinopac; w nazwach miejscowych nader częste. Prasłowo, ogólne wszędzie; w innych językach słowiańskich przestawiają je i na gnila. Pochodzi, wraz z glanem, glejem, glewieniem, od pnia glei-, grec. glinē, glia, gloia, ‘klej’, ang. clay, ‘glina’, lit. glieti, ‘mazać’, głaistas, ‘kit’, gleiwus, ‘ślina’, glitus, ‘gładki’. Glinka bywa nazwą i osób i koni (Kochanowskiego: »glinko mój białogrzywy«). Glinę dawnych psałterzy oddają r. 1532 »błotem«. P. glista.
glista, ‘robak dżdżowy’, ‘robak we wnętrznościach’; prasłowiańskie; od tegoż pnia co i glina, rozszerzonego, jak lit. glitus, o t (grec. glitton, łac. glis, glitis, ‘ił’, gluten, ‘klej’), z przyrostkiem -ta; po narzeczach bywają i postaci jak glizda; rośliny przeciw robakom używane nazywają się glistnikami, gliśnikami; por. lit. gleiwētas, o ‘grzybie’, gleiwus, o ‘ślinie’. Tu należy gliwy, o ‘kolorze brudno-kasztanowatym’, dalej glom, ‘szlam na kiszkach wieprzowych’, glomza, glomzda, z ł: głomza, ‘twaróg’, przeniesione na ‘niedołęgów i ślamazamików’, glamza (glamzać i glamać, ‘jeść powoli’, glamkać, ‘ciamkać’), glemda, glemiędzić, glemięza. Z tego pożyczyli i drugą swą nazwę ‘twarogu’ Niemcy: obok Quark i Gloms, Glems, w Prusiech Wschodnich. Lit. glema i glejma, ‘śluz na mięsie i serze’, glemesa, glemeti i glejmeti, ‘śluzem się pokrywać’; czes. hlemyżď, ‘ślimak’ (tak samo od slimu, t. j. ‘śluzu’, przezwany), łotew. glemesis, o tem samem znaczeniu; w czeskiem przyrostek -yzg obok -yz, jak np. w chmyz i podobn. W glom io zamiast ie, jak w ziomek; albo glom zamiast głom, istniejącego obok.
glut, glot, glotka (po odpadnięciu g-, lotka), ‘śrut najgrubszy’, ‘siekaniec ołowiu’; przeniesione na wszelkie ‘sople, smarkle, knoty (narastające na łojówce)’; z niem. Gelöthe, o ‘siekanym ołowiu’ (Loth, ‘ołów’).
gluza, z łac. glossa (a to z grec.); ‘objaśnienie (w dopisku albo między wierszami) czegoś mniej zrozumiałego’; rękopisy łacińskie średniowieczne bywają pokrywane glosami; glozować, ‘objaśniać’, ale i ‘naciągać na swoją myśl’, i gluzować, wygluzować, ‘tępić’, ‘gładzić’; gluza, ‘plama’, ‘utrata’, ‘uszczerbek’, ulubiony Potockiego wyraz: »choć na gluzie gluza nic dobrze nie napisze«; »uczyniwszy w przystojności gluzę« (‘plamę, defekt’); »stanie się winą, grzechem, gluzą«; »wielka gluza żydowskiej bożnice«; u z łac. o, jak stale; może małorus. hłuzuwaty, ‘kpić’, z tego wzięte?
gładki, gładko, dawniej i gładce, nieraz w dawnych złożeniach (gładkomowny); gładzić, ‘wyrównywać’, ‘poprawiać’, ‘zacierać’, ‘trzebić’, ‘znosić’, ‘niszczyć’: »gładzić grzechy świata«; zagłada, wygładzić; gładzizna, gładziuchny i inne zdrobniałe; gładysz, o ‘strojnisiu’, gładyszka, ‘piękność’; gładzik; gła-
