kuchni. Panna wykształcona w rządowym instytucie wychowania panien w Irkucku, uważaną jest za wzór obyczajów, a chociaż jest leniwa i niezna gospodarstwa, mąż jednak chlubi się nią i pielęgnuje jako swój zaszczyt.
W niższych klasach dziewczęta nie uczą się ani czytać, ani pisać. Dziewczyna w posługach domowych przy matce wychowana, wyrasta na niezłą gospodynię i wcześnie przyzwyczaja się do wódki, której dużo tu piją.
Synowie urzędników górniczych po skończeniu domowego wychowania, kształcą się w szkole inżynieryi górniczej, w szkole konduktorów lub w gimnazyach w Petersburgu, w Barnaule lub w Irkucku, zkąd wychodzą obeznani teoretycznie ze swoim przedmiotem, lecz teoryi nie starają się na urzędzie zastósować. Zdaje się, że wyjeżdżając ze szkół, całą naukę tam zostawili; nie myślą o niej na urzędzie, a całą usilność zwracają na zabezpieczenie sobie dobrego bytu i powiększenie fortuny.
Kupcy wychowują swoich synów na ludzi praktycznych, niedbając dla nich o wysokie nauki; nauczywszy ich czytać i pisać, wcześnie uczą ich handlu i sztuki robienia kapitałów.
Kozakom głównie o to idzie, ażeby synowie ich umieli czytać i pisać; wyższe nauki uważają za niepotrzebne.
W Dauryi umiejętność czytania więcej jest rozszerzona, niż w innych prowincyach Moskwy, rozszerzyli zaś ją głównie wygnańcy Polacy, którzy przez wiele lat trudniąc się w Syberyi edukacyą dzieci, wielce przyczynili się do zeuropeizowania północnej Azyi.
Wiele dałoby się jeszcze napisać o tutejszej edukacyi, sadzę jednak, że określiłem główne jej rysy, a szczegóły mniej są potrzebne. Wspomieć[1] tylko wypada, że młodzież tutejsza ma wysoko rozwinięty zmysł praktyczny. Pisać uczą się prędko i dobrze, czytają płynnie choć treść z trudnością pojmują; do rachunków mają niepospolite zdolności, ale wyszedłszy ze szkół zapominają o arytmetyce, a machiny rachunkowe (szczoty) zastępują wszelkie rachunkowe działania i myślenie. Historyi i geografii małą ich uczą, i nie wiele też mają wiadomości z tych przedmiotów; języków
- ↑
Błąd w druku; powinno być – Wspomnieć.
