Buriaci na ofiarę duchowi źródła pozawieszali. Kyru Byłyrińskie wody odwiedzane są głównie przez Buriatów i Tunguzów, których tu rocznie bywa od 600 do 2,000. Lubiący wygody mieszkaniec Europy, musiałby tu zapasy potrzebne do jego życia z sobą sprowadzić, niema tu bowiem stałych mieszkańców a do najbliższej wsi liczą kilka mil. Buriatowi jednak przywykłemu do życia koczowniczego, bardzo tu jest dobrze: ma gdzie rozpiąć swój namiot wełniany, bydło jego znajduje paszę, a święte źródło daje mu zdrowie. Kilku naszych wygnańców w różnych czasach leczyło się razem z nimi wodą Kyru Byłyrińską.
W okolicy bliższej Akszy są następne wody mineralne: szczawy żeleziste Urugujewskie o 50 wiorst od Akszy odległe szczawy Orszandujewskie o trzy mile i wody mineralne Akszyńskie o pięć wiorst od Akszy odległe.
Najliczniej odwiedzane przez ludzi wyższych klas spółeczeństwa są mineralne wody w Darasunie. Odległe są od Czyty o mil 21; droga wązka, górzysta ale bardzo malownicza prowadzi do Darasunu. Źródło szczawów żelezistych wytryskuje w wązkiej dolinie, temperatura jego w lipcu jest 4° R., we wrześniu przy temperaturze powietrznej 7° R., temperatura źródła 1° R. Chemiczny rozbiór tego źródła, jak i wielu innych wód mineralnych robił T. Lwow.[1] Przy źródle darasuńskiem wybudowano dla chorych cztery domki i dwie kuchnie. Za mieszkanie każdy z gości płaci 30 rs. bez względu na długość czasu tu spędzonego: tak za kilkomiesięczny, jak i za kilkodniowy pobyt zapłacić musi 30 rs.; za każdą kąpiel w wannie 1 złp. Tak dziwną, a bardzo niewygodną dla leczących się i podróżnych taksę sporządziła zwierzchność tutejszych kozaków, do których wody Darasunu należą. Chorzy zaopatrują się sami w żywność. Spacery po okolicy są bardzo przyjemne; na górze wzniesiono altankę, jedyną ozdobę Darasunu. O dwie wiorsty od źródeł położona jest mała wioszczyna z czterech chałup złożona; mieszkańcy jej są bardzo biedni, niemają zboża, bydła, a pospolitym ich pokarmem jest chleb z wodą. O pięć mil
- ↑ Irkuckie gubernskie wiedomosti No. 5 roku 1853.
