Zielnik lekarski/18
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z18.png)
B. — Łodyga rozgałęziona, czołgająca się po ziemi. Liście duże, skórzaste, długoszypułkowe, nerkowate, całobrzegie. Kwiaty drobne, wewnątrz ciemnoczerwono-brunatne, zewnątrz brunatne. Smak gorzki, ostry, nieprzyjemny, nieco korzenny. Zapach aromatyczny, podobny do kozłka (Valeriana offic. nr 120), nieco pieprzny.
ROŚNIE dziko na gruncie wapiennym, próchnicznym i wilgotnym, w borach, zwłaszcza leszczynowych, wśród zarośli, nawet w cieniu, na wapiennych wzgórzach.
KWITNIE od kwietnia do czerwca.
ZBIERA SIĘ liście począwszy od sierpnia, kłącze wcześnie na wiosnę lub w jesieni, w kilka lat po zasadzeniu. Liście suszy się w cieniu i w miejscu przewiewnym; kłącze przed suszeniem oczyścić z ziemi, następnie suszyć w piecu po chlebie lub w suszarni.
SKŁADNIKI: olejek lotny w rodzaju kamforowego (asaryna), gorzknik wyciągowy i żywica.
DZIAŁANIE czyszczące, nawymiotne, moczopędne, napotne, czerwiogubne; wąchanie sproszkowanych liści podrażnia błonę śluzową nosa i wywołuje kichanie.
UŻYTEK z suszonych liści i kłączy. Stosuje się wewnętrznie przy zaflegmieniu płuc, żółtaczce, osłabieniu żołądka i nerek. Korzeń dawano swego czasu na wymioty, dopóki nie znano ipekakuany. Dodaje się do tabaki, jako wywołujący kichanie. Kopytnik odgotowany kilkakrotnie w wodzie, a potem namoczony w winie, używany był dawniej jako środek moczopędny i napotny. Wysuszony i utłuczony na proszek, zadawany jest koniom i bydłu na przeczyszczenie.
Według dra Walsera kopytnik działa pobudzająco na narządy podbrzusza; zalecany jest na przyśpieszenie odpływów miesięcznych, żółtaczkę i nieżyt (katar) żołądka oraz hemoroidy. Zażywać przez pewien czas co rano suszone i utłuczone na proszek kłącze (5 gr proszku na szklankę mleka).
CENA: 100 kg ziela (Herba Asarae) 50—90 zł.
