W sprawie szkół ludowych na Szlązku/Wstęp

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Jerzy Kotula
Tytuł W sprawie szkół ludowych na Szlązku
Pochodzenie W sprawie szkół ludowych na Szlązku
Wydawca Jerzy Kotula
Data wyd. 1879
Druk Karol Prochaska
Miejsce wyd. Cieszyn
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron

Wyjątkowe położenie Szlązka [który jeden został pominięty wobec uwzględniania dążeń narodowościowych w Austryi, mimo że w nim ludność polska i czeska, prawie 710, całej liczby mieszkańców stanowi][1] — brak w wybornych zresztą jego szkołach, wykonania ustawy co do wykładu w językach, którymi lud mówi i brak w nich właściwego, narodowego kierunku w wychowaniu młodzi — spowodowały nas do poruszenia tej sprawy w liście do szanownego Męża, którego imię, ustami dziś świata całego ze czcią jest powtarzane[2].
Wielki nasz patryota, I. J. Kraszewski, choć ciągłą obarczony praca, niezostawił jednak skromnéj naszéj proźby bez odpowiedzi — lecz z właściwa sobie skwapliwością, gdzie o dobro ogółu chodzi, raczył rzucić znów kilka złotych myśli — serdecznych uwag i pełnych gorącéj miłości ojczyzny wskazówek dla naszego zakątka, zapomnianego od wieków tylu, choć w nim do dziś, tyle serc, dla wspólnej nam wszystkim matki uderza.
Te więc złote myśli i uwagi serdeczne, łaskawie nam przesłane, podajemy dziś czytelnikom.

Jerzy Kotula
nakładca w Cieszynie.








  1. Księztwo zaś Cieszyńskie jest wyłącznie polskie.
  2. Mamy na Szlązku tylko dla 260,000 Niemców aż 16 szkół średnich, mianowicie: 3 wyższe Gimnazya, 4 wyższe szkoły realne, 2 realne Gimnazya, 3 Seminarya dla nauczycieli, 1 dla nauczycielek, 1 szkołę rolniczą i 2 szkoły przemysłowe (Gewerbeschulen), tymczasem gdy 300,000 Polaków i Czechów, ani jednéj nieposiadają. Tym sposobem, prócz szkółek ludowych polskiéj i czeskiéj szlązkiéj młodzi, dalsza droga kształcenia w ojczystym jej języku jest zupełnie zagrodzoną. Oto jak u nas jest wykonywany art. XIX. Ustawy zasadniczéj z d. 21. grudnia 1867! Drakoński ten system zastosowany do nas i to w pełni XIX. stulecia, podczas gdy Europa gotowa prowadzić krucyatę przeciw Rumunom, za to tylko, że uprawnić niechcą kilkukroćstotysiecy Żydów (którzy ich kraj do nędzy przyprowadzili) — musi naturalnie najsmutniejsze wydawać owoce.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jerzy Kotula.