Triolety i wiersze miłosne Tomasza Zana/Przedmowa
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Przedmowa |
| Pochodzenie | Triolety i wiersze miłosne Tomasza Zana |
| Redaktor | Henryk Mościcki |
| Wydawca | Gebethner i Wolff |
| Data wyd. | 1922 |
| Druk | Tłocznia Wł. Łazarskiego |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały zbiór |
| Indeks stron | |
Świetlana postać Tomasza Zana w plejadzie niepospolitych duchów filareckiej rodziny, z której promiennego zdroju uczuć wykwitła wielka poezja Wieszcza Narodu, jaśnieje symbolem moralnej doskonałości, gorącego umiłowania ojczyzny i nieugiętej, poświęceń pełnej dla niej służby. Bliski jest nam, lecz w rozgwarze dni dzisiejszych zapadający coraz bardziej w niebieską mgłę cichego zapomnienia; już mit prawie, nie człowiek żywy; uosobiona tradycja, nie rzeczywistość, — jakieś echo przeszłości drogiej, szacownej, niknące w dali pamięci. A jednak był to człowiek, który wywarł niezwykły wpływ nie na jedno tylko pokolenie i czasu swego pozostał zwierciadłem przejrzystem.
Niepospolitym darem ujmowania ludzi, bezprzykładną, do ostatecznych granic posuniętą, bezinteresownością dla przyjaciół jednał ich uczucia, „podwyższał umysły i serca naprawiał”. Zawsze „wesoły, wypogodzonej twarzy, żartobliwy, lubił płeć piękną, niewinną, a był bardzo przykładny w obejściu się z nią... niecierpiał rozpustnych. Utrzymywał jednak, że muzyką i poezją, czystością obyczajów i miłością można uratować z upadku najbardziej zepsutych ludzi”.
W tej wychowawczej roli poezji dostojne wyznaczał miejsce kobiecie, jako kapłance czystych uczuć miłości, wajdelotce domowego ogniska, matce-obywatelce, wychowującej ojczyźnie oddanych synów. „W sercu kobiety — twierdził — Opatrzność przechowuje tajemnice, które rzeźwią, odradzają, wskrzeszają”.
I takim tajemnicom miłości śpiewał, ze zgrabnych swych trioletów i tchnieniem romantyzmu owianych, choć niezawsze może kunsztownych rymów, wijąc „kwitnącą równiankę miłych pamiątek przeszłości miłosnej, przyjaznej, poruszonej i żywej”.
.jpg)
