Strona:Rej Figliki 144.jpeg

wiele krępował się tak zwanemi dziś względami przyzwoitości i, nie bardzo bawiąc się w omówienia, rzeczy po imieniu nazywał, tu jeszcze więcej otwartości i wesołości swej wodze popuścił; sam się przyznaje, iż „leda co swym językiem pisze“, ale usprawiedliwienie w tym znajduje, że każdy naród toż czyni. W samej rzeczy w współczesnych mu literaturach Europy zachodniej znajdują się źródła fraszek Reja, a forma ich, sposób mówienia o rzeczach bardzo ślizkich i swawolnych nie jest, zdaje się, więcej rozwiązła, niż u takiego Poggia, Bebla i innych wzorów jego.
 Odsyłając czytelników naszych do obszerniejszych rozpraw, o języku i stylu Reja traktujących, jako to: prof. Stanisława Windakiewicza „Mikołaj Rey z Nagłowic“, Kraków, 1895, rozdział ostatni o języku i stylu str. 124 — 150, Ignacego Chrzanowskiego „Facecje Mikołaja Reja“, Kraków, 1894, i „Zwierzyniec“ w „Ateneum“ 1893, prof. Brucknera w różnych pracach, dotyczących literatury XVI wieku, a głównie najnowszej, Rejowi poświęconej, zwracamy tutaj uwagę na niektóre szczegóły, dotyczące stylu Reja, z „Figlików“ wynotowane.
 W słowniczku, poniżej umieszczonym, podajemy wyrazy, które u Reja w „Figlikach“ winnym znaczeniu lub formie są użyte niż dziś, tu więc nie dzielimy ich na kategorje, zaznaczając tylko, że należą do nich wyrazy złożone zam. prostych i naodwrót, wyrazy złożone z innymi przyimkami, wyrazy ze zmienionym znaczeniem, wyrazy i zwroty dziś nieużywane i t. p. Z innych osobliwości stylu Rejowskiego zwrócimy uwagę na następujące:
 Antycypacja albo prolepsis t. j. przeniesienie podmiotu ze zdania pobocznego jako dopełnienia do zdania głównego: widzę kamyczki, kiedy w bok pukają, niźli słówka i ziółka iż więtszą moc mają E₃ zam. widzę, iż kamyczki i t. d., drugie dwie ani wzwiesz, gdzie znajdziesz D₂, zam. ani wzwiesz, gdzie drugie dwie znajdziesz i t. d.
 Anakoluty też są nie rzadkie: Osieł kiedy uźrzał psa, a on wyskakuje E₂b, człowiek jeden niemocny, będąc długo