Strona:Postrzyżyny u Słowian i Germanów 084.jpg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
76[405]
KAROL POTKAŃSKI.

liczne wzmianki, ale w każdym razie odnoszą się do najważniejszych sakralnych czynności[1].
Być też bardzo może, że księgi obrzędów domowych po prostu spisały, rozszerzyły i ustaliły te religijne zwyczaje, przystosowując je tylko tam, gdzie n.p. hierarchia bóstw nieco zmieniona wymagała tego a i to nie zawsze i nie wszędzie. Za tem przypuszczeniem silnie przemawia okoliczność, że obrzędy owe a przynajmniej ich elementa odnajdują się prawie wszystkie u reszty ludów aryjskich. Prawo porównawcze wielokrotnie do różnych zgodności nas przyzwyczaiło, mimo to analogie, które w tym wypadku zachodzą, sięgają bardzo daleko, wnikają w mnóstwo szczegółów.

Wiara, że i dziecko i matka po urodzeniu są nieczyste, jest powszechną, odnajduje się też ona u Słowian[2] i Germanów[3]. Po urodzeniu dziecka, z uroczystości obmycia odnajduje się samo obmycie, jak już wiemy, u Słowian i Germanów, naturalnie jako zabobon ludowy. Nadto wiadomo, że Rzymianie znali podobny porządek. Imię nadawano dnia dziesiątego, nazywało się to dies lustricus, co naprowadza na domysł, że niegdyś łączyła się z tem ceremonia obmycia dziecka wodą, może razem z położnicą[4]. Mniej więcej na ten czas przypadało w Grecyi nadanie imienia. Bardzo ciekawym jest zwyczaj do dziś dnia a przynajmniej do niedawna, praktykowany u Litwinów. Zaraz po urodzeniu obmywano niemowlę w wodzie. Nazywało się to: obmyciem w pocie Łaumy. Otóż Łauma to zdaje się jakaś bogini powietrza i obłoków. Lud tęczę nazywa pasem Łaumy, widocznie więc była to uroczystość pogańska[5]. Z rytuału uroczystości życia i rozumu, z którą się może pierwotnie i samo obmycie łączyło, odnajdujemy następujące szczegóły u Słowian: złoty pierścień gra ważną rolę przy połogu w Mołorosyi[6], przypomina to obrządek indyjski pocierania niem dziecka. Smarowanie ust noworodka miodem ma swoje współrzędne zjawisko w pogańskim zwyczaju Germanów. Słowianie zachowali niejasne o tem wspomnienie: u Czarnogórców jest zwyczajem smarowanie ust dziecka miodem,

  1. Zimmer, l. c. str. 320—322.
  2. Сумцовъ, Культурныя переживанія, str. 35. — Кіевская Старина t. 27. — Барсовъ, Обряды — при рожденіи дѣтей etc. str. 76, — Труды этнограф. Отдѣла IV, 1877. — Баловъ, Рожденіе — въ пошехонскомъ уѣздѣ str. 95. Этнограф. Обозр. 3, 1890.
  3. Ploss, Das Kind I, str. 50. W niektórych okolicach Niemiec nieczystość położnicy trwa 6 tygodni, podobnie jak w Małorosyi por. Сумцовъ l. c.
  4. K. Maurer, Ueber die Wasserweihe des germ. Heidenthums, str. 80.
  5. Ludwik z Pokiewia l. c. str. 19, 250.
  6. Сумцовъ, Культурныя переживанія. Кіевская Старина, t. 27. str, 26.