Strona:Postrzyżyny u Słowian i Germanów 083.jpg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
[404]75
POSTRZYŻYNY U SŁOWIAN I GERMANÓW.

W jakiś czas potem następuje ofiarowanie (Darstellung) dziecka. Matka podaje niemowlę ojcu, który odmawia nad niem modlitwy przy księżycu i zwraca je napowrót matce. Przy tym obrzędzie ojciec nabiera w obydwie dłonie wody i patrząc na księżyc wylewa je na ziemię, którą przedtem posypał trawą dharba. Składa ofiarę Gwieździe, pod którą się dziecko urodziło, i wyjawia matce tajemne imię[1]. W sześć miesięcy po urodzeniu następowało pierwsze danie dziecku jadła[2]. Dostanie pierwszych zębów, jak to już wspomniałem, obchodzono także uroczyście, było ono ważnym wypadkiem w życiu dziecka, do niego odnoszą się pewne zaklęcia i wezwania bogów w jednej z Wed[3]. Do niego także odnosił się zwyczaj Litwinów wydawania uczty, przy której śpiewano i modlono się, skoro dziecko pierwszych zębów dostaje, i dawano mu podarki[4]. Następnym dopiero obrzędem było pierwsze strzyżenie włosów, dalszym oddanie na naukę do bramina, a najdalszym ostrzyżenie zarostu, o nich wszystkich już poprzednio mówiłem.
Tak mniej więcej wygląda cały cykl obrzędów, które nad dzieckiem spełniano od chwili jego przyjścia na świat aż do uroczystego stwierdzenia dojrzałości. Naturalnie, nie potrzebuję ostrzegać czytelnika, że obrzędy owe nie zawsze mają stały termin i nie zawsze obchodzono je wszystkie. O ofiarowaniu dziecka n.p. wspomina jedna tylko z ksiąg obrzędowych. Indye są za obszerne, aby chcieć zupełnej jednostajności zwyczajów, nie wszystkie kasty i nie wszystkie sekty obchodzą je tak samo. To jednak nie przeszkadza, że wszystkie te obrzędy sięgają bardzo odległych czasów.

Czy wszystkie tak, jak są zapisane w księgach obrzędów, pochodzą z epoki Rig Vedy t. j. z czasów poprzedzających zajęcie Indyj przez plemiona aryjskie? Tego nie sądzę. Tak jak nie sądziłem tego również, mówiąc o postrzyżynach. Wydają się one wszystkie razem odwiecznemi wierzeniami, które później zostały uporządkowane. Łatwo odgadnąć, na jakiej drodze przyszło do tego. Zrobił to bramanizm, a raczej, mówiąc ogólniej, ostateczne sformułowanie kultu, stworzenie jednego systematu teologicznego i religijnego. Słowem, sądzę, że elementa są bardzo stare, uporządkowanie ich w wielu razach może być późniejszem. W samych Wedach zresztą są wzmianki o niektórych obrzędach, jak n.p. o polaniu dziecka wodą, o pierwszych zębach, wprawdzie są to pośrednie i nie-

  1. Gobhilagrhyasūtra, str. 87.
  2. Pâraskara, str. 36. — Açvalâyana, str. 41.
  3. Zimmer, l. c. str. 320.
  4. Ludwik z Pokiewia, Litwa pod względem starożytnych zabytków, str. 251.