Strona:PL Wacław Nałkowski-Jednostka i ogół 082.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

takich kojarzeń „niedobranych“ spotykamy w życiu[1], a i w literaturze[2] występują one coraz częściej, mimo swego „narwaństwa“, „niemoralności“ i „skandaliczności“ towarzyskiej.
Taką jest forma silnej reakcyi biologicznej; reakcya ta będzie zawsze „powrotem na łono natury“; prawda jednak, iż to „łono“ z biegiem czasu ulegać będzie zmianie, to więc, co dziś (lub w niedalekiej przyszłości) jest formą „reakcyi“ umysłowej dla ludzi grubych, przeciętnych (flirt), może stać się z czasem formą reakcyi biologicznej dla forpoczt ewolucyjnych[3].
Na dziś jednak flirt dla wielu powodów nie wy-

  1. Wyobrażam sobie, jaką zgrozę myśli powyższe wywołają wśród naszych prawowiernych, poważę się jednak przypomnieć im pokornie, że niedawno zachwycali się małżeństwem pewnego artysty-malarza z wieśniaczką krakowską; niech więc raczą rozważyć, czy można potępiać w teoryi to, co, przeprowadzone w praktyce, budziło uwielbienie.
  2. Pośród, odznaczających się wielką subtelnością psychiczną, szkiców literackich Leona Winiarskiego znajduje się sprawozdanie z powieści angielskiej, w której wysubtelniona dama wielkiego świata Londynu została porwana pierwotnością chłopa szkockiego: „Wolę jego siłę i prostotę, mówi ona, niż całą kulturę londyńską“ („Prawda“ Nr. 3 r. 1895). Coś podobnego spotykamy też w powieści Orzeszkowej „Nad Niemnem“.
  3. Znałem nawet jeden typ współczesny, zbyt wyczerpany pracą mózgową i nieszczęściami, dla którego formą reakcyi biologicznej stało się małżeństwo (jako takie); po jednem niepowodzeniu w tym względzie wpadł, że tak powiem, w furyę małżeńską; postanowił ożenić się — bądź co bądź z kimkolwiek, bo chodziło mu o możność ożenienia się. To więc co dla viveurów stanowi zwykle pewne ustępstwo z natury brutalnej na rzecz człowieczeństwa, „reakcyę“ duchową, idealną, to dla tego typu zbyt przeduchowionego było reakcyą biologiczną. Oryginalny Nietzscheanizm!