Strona:PL Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899) 276.jpg

pitagorejczyków. — W. 25. Orfej (Orfeusz), mityczny poeta grecki. — W. 26. Eleuzyńskie tajemnice (misterya), tak nazwane od miasteczka Eleuzys, niedaleko od Aten, otoczone były wielu ostrożnościami; dzieliły się na małe i wielkie.
 Str. 231, w. 11. Dawać Cererę za Pluta — sprzedawać zboże za pieniądze. — W. 16. Charyty były to boginie wdzięku; charytkami nazywa tu poeta baletnice. — W. 18. Ceres — bogini rolnictwa.
 Str. 234, »Pieśń Filaretów«. Pierwsza strofa jest naśladowaniem burszowskiej pieśni niemieckiej, jak to zaznaczył sam Mickiewicz.
 Str. 235, w. 15. Archimed (Archimedes), najznakomitszy matematyk grecki, żył w III-cim w. przed Chr. — W. 22. Izaak Newton (wym. Niuton), wielki fizyk i matematyk angielski, ur. 1642, zm. 1727 roku.
 Str. 263, w. 3. Feli, sławiona przez Filaretów panna Felicya Przeciszewska, czy też Micewiczówna.
 Str. 242. Jan Piotr Béranger, słynny piosenkarz francuski, ur. 1780, zm. 1857 r. — »Czyn« w Rosyi znaczy klasę albo rangę — jak objaśnił sam poeta.
 Str. 250. »Redutę Ordona«, epizod z walki o niepodległość w r. 1831, dedykował poeta jenerałowi Umińskiemu i wydrukował najprzód przy poezyach Stefana Garczyńskiego, dając taki przypisek: »Wiersz ten, pisany pod wpływem opowiadań Garczyńskiego, umieszczam między dziełami przyjaciela, jako wspólną naszą własność. Poświęciłem go ostatniemu wodzowi polskiemu, który o sprawie naszej nie rozpaczał i do końca chciał walczyć«. — Ordon w rzeczywistości nie zginął i żył jeszcze długie lata.
 Str. 252, w. 3. Wódz kaukaski, książę Paskiewicz z przydomkiem Erywański.
 Str. 254, w. 10. Kowgany jest to miasteczko w gubernii kowieńskiej na Litwie. Wodzem dzielnym, o którym tu mowa, był Wincenty Matuszewicz. — Zwycięstwo pod Wawrem odniósł Skrzynecki dnia 31 marca 1831 r.
 Str. 257, w. 20. Emilia Plater na czele oddziału złożonego z 400 ludzi, walczyła w czasie rewolucyi przeciw wrogom, zmarła 23 grudnia 1831 r.
 Str. 258. Pierwsze dwa utwory z tytułem Franciszek Grzymała, oraz dalsze satyryczne ucinki, po raz pierwszy wydrukował syn poety w »Żywocie« ojca swego (t. II, str. 198—204). O Grzymale była już wzmianka w objaśnieniach do rozprawy Mickiewicza o recenzentach warszawskich. — Tadeusz Krępowiecki, ksiądz Aleksander Puławski, Adam hrabia Gurowski, Jan Czyński byli to w r. 1832 w Paryżu zaciekli i bezwzględni demokraci, a właściwie krzykacze i wichrzyciele, pragnący się odznaczyć za jakąbądź cenę. Mickiewicz słusznie ich nie cierpiał.