a po sześciomiesięcznem więzieniu i badaniu we Lwowie, wydano go Moskalom w Tomaszowie 1853.
W cytadeli warszawskiej przesiedział rok cały, poczem został skazany jako prosty żołnierz do batalionów wschodniej Syberyi za Bajkał, dokąd okuty w kajdany przez 18 miesięcy pędzony był piechotą.
Dzieje tej deportacyi, to straszny obraz caryzmu.[1] Wczytuj się weń, młodzieży! a poznasz, w jakim ogniu pokus i katuszy hartowały się dusze tych, których Bóg powołał na przewodników męczeńskiego narodu.
W 1858 r. uwolniony z batalionu pozostawiony został na osiedleniu w Syberyi, gdzie utrzymywał się jako nauczyciel, miał nawet swą szkołę.
Zetknięcie się tu z reprezentantami prawie wszystkich powstań i związków, od 1825, nie mogło zostać bez wielkiego wpływu na dalszy tok życia i prac ś. p. Agatona.
Oddany ciągle myślą i sercem Polsce, zbierał materyały do dziejów jej martyrologii, czuł to bowiem i rozumiał, że dokładniejszych i wierniejszych wiadomości do tej epoki nigdzie indziej by zebrać nie mógł.
Wpływ też jego na współwygnańców z dniem każdym rósł i stawał się zbawienniejszym. A kto wie, jakim urokiem otoczeni byli wygnańcy syberyjscy w kraju, ten pojmie łatwo, jakiego znaczenia i wpływu był powrót tego męża i towarzyszów jego do kraju w r. 1860, Najlepszą tego miarą jest fakt, iż pierwsza tajna odezwa wydana w 1861 r., zawierająca program narodowego ruchu i walki moralnej z najazdem, a będąca wyrazem ówczesnych kół patryotycznych i z ich współudziałem wydana, wyszła z pod pióra ś. p. Agatona. Nosi ona tytuł: »Posłanie do wszystkich rodaków na ziemi polskiej«, a podpisana: »Mieszkańcy Warszawy«. Jego też pióra były głośne w owym czasie korespondencye z Warszawy do „Czasu“, które, jak powszechnie wiadomo, wielki wpływ wywierały na umysły, a po części i na sam tok wypadków. Cały plan tajemnej organizacyi spiskowej, z tajemnym rządem na czele, był również owocem jego pracy i namysłu. Nie poprzestawał jednak na tem, i, uznając wielką doniosłość pracy nad ludem, mimo tak gorących czasów, umiał się
- ↑ Opisał je w dziele: „Podróż więźnia etapami do Syberyi 1854.“ Lipsk 1866.
_010.jpg&oldid=1931941){kind=link}