Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 571.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

562 Grzegórz z Szamotuł.—Gueranger. culis resloutus cum practica exemplari in regno Poloniae circa strepitum fori spritualis obstrcari solita, Crac. 1 532. Grzegórz z Żarnowca, właściwie Koszarski, ur. ok. 152 8 w Żarnowcu, w Krakowskiem, z Todziny szlacheckiej; odznaczywszy się niepospolitą nauką i wymową, został kanonikiem katedr, krakowskim. Idąc za przykładem Orzechowskiego i Jana Łaskiego, ożenił się i został kalwinem, dla oszczędzenia jednak, jak się zdaje, wstydu swojej rodzinie, dawnym zwyczajem począł się nazywać G. z Żarnouca i tak się na wszystkich swych dziełach podpisywał. Właściwe jego nazwisko w rzeczy samej zostało zapomniane tak dalece, że je dopiero w drogiej półowie XVIII w. odszukał Józef And. Załuski, będąc również kanonikiem krak. K. 156 8 G. został starszym (consenior) wydziału małopolskiego i ministrem we Włoszczowej, miasteczku nieopodal Książa. Był także ministrem i kaznodzieją na dworze Leonarda Strasza, możnego pana, z którym jeździł r. 15 70 na zjazd sandomierski, na którym stanęła tak zwana zgoda sandomierska (consensus sandomiriensis). Na zjeździe toruńskim 1595 odznaczał się w dysputach i kazaniach. Na zjeździe wileńskim 1 599 należał do tych różnowierców, co się podpisali na liście do Melecjusza, patrjarchy konst-płskiego, oświadczając mu gotowość kalwinów połączenia się z wyznaniem wschodnióm. Żył jeszcze 1601 r.; data i miejsce jego śmierci niewiadome. Dzieła G'a świadczą o bystrości jego umysłu, ale zarazem o. złośliwości i popędliwości jego serca; język w nich dobry, wyrazisty, niekiedy wymowny, ale porównania ze Skargą nie wytrzymujący, jakkolwiek niektórzy nazywają go Skargą kalwińskim. Dzieła jego w "polskim języku są następne: Postylle albo wykład ewangelicy, etc. napisane przez uczonego męża księdza Grzegorza z Żarnowca, prawdziwego kaznodzieję słowa Bożego, Krak. 1580—82, 2 t. in-f. Dzieło to napisane było z polecenia starszyzny kalwińskiej, która tym sposobem chciała odpowiedzieć na Postyllę Wujka. G. czerpał z Wujka obficie, przekręcając tylko rzecz po swojemu. Wydanie to tłumaczył na język niemiecki Henryk Kurzbacli, 1587. Po wyczerpaniu pierwszej, G. wydał drugą edycję tego dzieła, p. t. Postylla albo wykłady Ewangeliey niedzielnych i świat uroczystych przez cały rok kościoła kreściańskiego dla ćwiczenia człowieka pospolitego w naukach etc. 159 7 iu-f. Ponieważ jezuici, a szczególniej Piotr Skarga, fałsze i błędy tej postylli wytykali, G. wydał w Krakowie a następnie w Wilnie 1591 Obronę Postylli ewangelickiej X. Grzegorza z Żarnowca. G. zajęty tu głównie Jezuitami, których obsypuje obelgami. Drobniejszych kilka pism polemicznych przytacza F. M. Sobieszozański w Enc. Orgelbr. większej, X 953. N. Gueranger (czyt. Geranże) Prosper Ludwik Paschalis, ur. 4 Kwietnia 1905 r.j w Sabló, w djecezji Mans (departam. Sarthe), wstąpiwszy do seminarjum djecezalnego, otrzymał święcenie kapłańskie 7 Paźdz. 182 7 r. Gdy około tegoż czasu kilku kapłanów djecezji Mans powzięło myśl przywrócenia zakonu benedyktyńskiego we Francji, G. stanął na icb czele i ułożył tymczasowe statuty nowej kongregacji, na podstawie reguły benedyktyńskiej, które biskup djecezjalny zatwierdził (1832). D. ll Lipca 1 833 r. G., z 5 Innymi kapłanami i z 4 laikami (fratres conyersi) objął w posiadanie założony w IX w., później zrujnowany przez rewolucją (1 7 9 3), a swojóm staraniem odrestaurowany klasztor opactwa Solesraes i to stało się zawiązkiem odrodzonej kongregacji benedyktyńskiej