538 Grzegórz XII.—Xlii Papież. rano) w Wenecji. R. 1783 przyjął habit kamedułów—mnichów (monachi) we wspomnianym klasztorze; na kapłana wyświęcony 1787 r., został tamże magistrem nowicjuszów; r. 1795—1807 wykładał teologję i prawo kanoniczne w klasztorze rzymskim swego zakonu i w tym czasie wydał swoje znakomite dzieło U Trionfo delia santa Sede e delia Chiesa contro gli assalti dei nmiatori combattuti e respiuti eolle stesse loro armi, Roma 17 99 (Trjumf Stolicy ś. Kościoła nad napaścią nowatorów i t. d.; przekł. niem.: Triumph des heil. Stuhles und d. Kirche, Augsb. 1833, 2 cz.; inny przekł. ibid. 1841). R. 1800 został wikarjuszem opata w klasztorze kamedulskim ś. Grzegorza na Monte-Celio (dawny klasztor benedyktyński ś. Andrzeja) i członkiem świeżo założonej przez Piusa VII akademji religji katolickiej, na której posiedzeniach coroczny miewał odczyt w materji teologicznej; niedługo potem jeneralnym prokuratorem swego zakonu, a r. ; 805 opatem w hospicium ś. Romualda. Kiedy nastały rządy Napoleona I we Włoszech, kassacja klasztorów i wywiezienie Piusa VII z Rzymu (180 9), kamedulskie klasztory, a między niemi ś. Romualda w Rzymie zniesione zostały. W Wenecji tylko prałat Traversi, stojący na czele zakładów edukacyjnych, zdołał utrzymać klasztor ś. Michała na Murano, jako kollegium edukacyjne, i zakonników przy nim zostawiono w charakterze nauczycieli. Do tego to klasztoru wrócił Cap-pellari, otrzymawszy nominację na professora nauk filozoficznych. Po upadku Napoleona powołany nazad został do Rzymu na opata, r. 1815 mianowany członkiem inkwizycji rzymskiej i ś. Officium, kongregacji indeksu, kommissji do poprawy ksiąg kościoła wschodniego, kongregacji egzaminacyjnej bpów i nadzwyczajnych spraw kościelnych; r. 1818 jeneralnym prokuratorem, a 1823 generałem zakonu. Leon XII (1823—29) obdarzał go szczególniejszóm zaufaniem i używał go do spraw trudniejszych, jak np. do nawrócenia manhartczyków (ob. Manhart), do nadzoru nad edukacją w państwie Kościelnóm i in. D. 21 Mar. 1825 tenże Papież przeznaczył mu (in petto) godność kardynalską, a na konsystorzu d. 13 Mar. 1 826 r. w te odezwał się o nim słowa: „Nietylko odznacza się czystemi i nieposzlakowanemi obyczajami, ale nadto posiada rozległą naukę, zwłaszcza w rzeczach kościelnych, a dla Stolicy Apostolskiej poniósł tyle i tak licznych trudów, że... uważaliśmy za obowiązek wynagrodzić jego usługi kapeluszem kardynalskim; wzięliśmy bowiem 6obie za święty obowiązek tylko takich promować do godności kościelnych, którzy odznaczają się pobożnością i życia i rozległą wiedzą." Wkrótce po promocji na kardynała, Cappellari otrzymał ważny urząd prefekta Propagandy (w Paźdz. 182 6). Jakkolwiek zajęcia przywiązane do tego urzędu pochłaniały całą jego uwagę i czas, nie wymawiał się od innych zatrudnień, dotyczących nadzwyczajnych spraw Kościoła. Wiele przyłożył się do zawarcia konkordatu z królem niderlandzkim (18 Czerw. 182 7), równy bral udział w układach z królem pruskim co do mieszanych małżeństw. U swych kolegów kardynałów Cappellari takie miał poważanie, iż bliskim był tjary po śmierci Leona XII (Gams, Gesch. d. Kir. in XIX Jahrh. II 480..); po krótkiem zaś panowaniu Piusa VIII opinja powszechna naprzód go wskazywała następcą tego Papieża, zanim wybór ze strony kardynałów ją potwierdził. Na konklawe, trwającćm od 14 Grud. 1830 do 2 Lutego 1831 r., Cappellari obrany został Papieżem i przyjął imię G'a XVI. Koronacja i konsekracja odbyły się 6 Lut. 1881.
