Grecki język. 393 złożone:. aXexTopotp(oyta pianie koguta, Mar. 18,35. <iXX0rpi06Jt£ax07C0'; cudzej rzeczy pożądający, I Petr. 5,14. Rzeczowniki zakończone na [j.a (np.yśwTjjj.a, pokolenie, Mat. 3,7), lub złożone z przyimkiem oov (np. (ró(i.[i.otłb)rij<: wspoluczeń, Joan. 9,16), przymiotniki na tvoz (np. xa8,Y]|j.6ptvóc codzienny, Act. 6,1), słowa na oto i (Cu) (np. <5vaxotivó(o odnawiam, II Cor. 4,16. Col. 3,10. <foXax£C<i) oddaję pod straż, Act. 22,19), przysłówki takie, jak navrots (Sta jravtóę, ix4at0Te) zawsze, Mat. 26,n. rcaiStó>>sv (ix naiSlm), od dzieciństwa, Mar. 6,20. i t. p., wszystko to są rzeczy obce greczyznie klassycznej. 2) Co do włcuności grammatycznych, greczyzna Nowego T. ma: a) formy wcale nieużywane w dawnym języku, np. 8 przyp. vot, zam. v<j> mente, Rom. 7,25. tryb rozkaz. x4doo zam. xa>b]ao siądź, Mat. 22,44. b) Końcówki attyckie: |3&óXst (poóX^j) jeśli chcesz, Luc. 22,42. Sijiet (2^) ujrzałbyś, Joan. n,4o; doryckie: dtóowat (ięsivtai) odpuszczają się, Mat. 9,2.5; jońskie: 3 przyp. yVjpet (ffjpsi) starość, Luc. 1,36. c) Konjugacje odmienne od dawniejszych: ij^ipTYjcia (za %aprov) zgrzeszyli, Rom. 5,14. d) Imiona mają rodzaj inny niż dawniej: rj (34ioę (za ć p.) krzak, Mar. 12,2 6. Lnc. 6,44. to £Xeoę, S.sooę (za o £Xeo;, ii.im) miłosierdzie, Luc. 10,37. d) W składni: np. 8tav łączy się z trybem wskazującym czasu przeszł., zamiast z trybem łączącym (Mar. 3,11); ei z trybem łączącym (Apoc. 11,5); 7va z trybem oznajmującym czasu teraź. (I Cor. 4,1. Gal. 4,17) i w. in. Takie to są szczególne własności greczyzny biblijnej, zwane aleksandrynizmami, a znajdujące się także w dziełach pisanych językiem pospolitym greckim (Si4XexToę xoiv<j) po Aleksandrze W. Oprócz tych, znajdują się w biblijnej greczyznie: i) laty nizm y. Musiały one koniecznie wejść do języka greckiego, odkąd Rzymianie stali się panami Grecji i innych prowincji, gdzie był język grecki, a jeszcze więcej musieli się niemi posiłkować ci, którzy pisali dla Rzymian i Italów (Marek i Łukasz). La-tynizmami są wyrazy. &(napiov as, Si)vapiov denarius, xsvTOpt<ov centurio, xijvao(; census, xo5p4vt7ję quadrans, xoX<ovta colonia, xoo3T<aSid custodia, \t-jiiav legio i in.; formy mówienia: tpyaaiav da operam, Luc. 12,58. Ij(e (i.e 5rapY/n)[).źvov habe me excusatum, ib. 14,18.19. 2) J u d a i z m y, pod któróm to imieniem rozumiemy wyrazy wprawdzie greckie, ale z pojęciem czysto żydowskićm, np. v6(ło<; w znacz, zakonu Mojżeszowego, itpotp^nfję prorok, aovayoyrj synagoga, tfoXaXTVjptov (ob. filakterje) i in. 3) W listach ś. Pawła, który pochodził z Cylicji, już ś. Hieronim (ad Algasiam Quaest. X) zauważył cylicyzmy, jakiemi są wyrażenia: „mihi autem parum est judicari ab kumano die,' I Cor. 4,9. t. judicari humano judicio; ou xarevdtpxTjoa ó[iióv, II Cor. 12,13. 11,9. non gravavi vos, nie byłem wam ciężarem, wymagając zapłaty; [irjSelc; ójiac; xa-raj3paj3ei>śto, Cołos. 2,8. nemo ros palma fraudet, niech was nikt nie ubiegnie w otrzymaniu nagrody, zam. nemo vos decipiat. 4) Każdemu, kto przyzwyczajony do swej rodzinnej mowy, trudno się nstrzedz, żeby z niej wyrazów i składni nie przeniósł do języka obcego, zwłaszcza, jeżeli ten język zna tylko z mowy potocznej. Apostołowie też po większej części, znając język grecki tylko z tego źródła, nie mogli się uchronić od użycia hebraizmów (rozumieją się tu także aramaizmy i wszelkie inne orjentalizmy), jakie w potocznej mowie greckiej przez ludność palestyńską były używanemi. Oprócz wyrazów czysto hebrajskich, lub aramejskich, literami tylko greckiemi wypisanych (np. ótfipd ojciec,
