364 Grancolas.—Grandami. praesepio,—jest to wyrażenie nie wytrzymujące u G'a żadnej krytyki, jest to „imagination", dla której nie masz podstawy ani w Ewangelji, ani w Ojcach Kościoła. Następnie, co mówi on o antyfonach de Circumcisione Domini, jest przytóm złego smaku. „O crux ave spes unica", ten krzyk błagalny, tak piękny i tak drogi całemu chrześcjaiistwu (z hymnu Prn-dencjusza) razi kommentatora. Wyrażenie to, mówi on, zdaje się byó niecó za silne, moźnaby je złagodzić, mówiąc: „O Christe nostra viclima snlus et spes unici; serca pios per hanc crucem" (p. 224). Co za nędzne uwagi i poprawki! Wspaniale officium na Boże Ciało, arcydzieło ś. Tomasza, nie znajduje u naszego krytyka żadnej łaski. G., po bliższóm rozpatrzeniu, przekonał się, że nie zasługuje ono wcale na te pochwały, jakie mu dają zwykle, i że nietrudno byłoby zrobić natomiast coś dokładniejszego (rplus exact"). Hymn „Pange lingua" jest bardzo u niego płaskim (Jres plaf) i t. d. (p. 394). Marjańskie końcowe antyfony Alma Re-demptoris, Ave Regina, Regina coeli, Salve Regina, ułożone przez mnichów dla ich brewjarzy, nie warte są pomieszczania nadal w nowych poprawnych brewjarzach, tak dla ich nieumiarkowanych wyrażeń, jak i dla ich niskiej kompozycji (qui etait „des plus plates" t. 1 p. 2 65). Więcej 0 tóm ob. w Gueranger, Iustitutions liturgiąues, Hans 1841, II 410. Dość tego dla charakterystyki pisarza, któremu nie brakło nauki, ale brakło wszelkiego zmysłu poezji, wszelkiego rozumienia głosu modlitwy 1 pobożnego uniesienia. Wreszcie, G. w dziedzinie nauki był nadewszy-stko nieprzyjacielem wszelkich nowości. 9) Le guielisme confraire a la doctrine des sacrements, Paris 1695. G. dowodzi tu, jak bardzo zasady Moliny sprzeciwiają się Pismu ś. W dziele tóm znajduje się wiele ciekawych szczegółów o życiu tego hiszpańskiego kapłana. 10) Instruction sur la religion, Paris 169 3. ll) La science des con/esseurs, ib. 169 6. 12) L'ancienne discipline de 1'Eglise sur la con/ession et penitence, ib. 1697. 1 3) L'ancien penitencier de CEglise ou les penitences gue fon im-posait autrefois pour chaque peche, ib 1698. 14) Ileures sacries ou exercices de chretien, ib. 1697. 15) La tradition de CŹglise sur le peche originel et sur la reprobation des enfants morts sans bapteme, ib. 1698. 1 6) Traduction /ranęoise de toutes les catecheses de s. Cyrille de Jeruzalem, ib. 17 15. 17) Critigue abregee des ouorages des auteurs ecclesiasti-ques, ib. 1716. Powierzchowny przegląd dzieł Ojców Kościoła i dawnych pisarzy kościelnych. 18) Traite de morale en formę cTentretien, 2 y. ib. 1 724. 19) Instruction sur le jubile, ib. 1 724. 20) Histoire abregee de de Veglise et de 1'unmersite de la ville de Paris, 2 t. ib. 1 728. Dzieło to, z powodu nieprzychylnego odzywania się autora o kardynale de Noailles, zostało zakazanem. 21) Traduction de (Imilation de J. Christ, precedee dune dissertation sur 1'auteur de ce licre, ib. 1 729. G. skłania się do przypuszczenia, iż autorem tego dzieła jest Hubertyn z Casali, najprzód franciszkanin, potóm benedyktyn, a w końcu kartuz. Cf. Dupin, Nouv. bibl., Amst. 1715, XIX 291; Gueranger op. c. II 158, 268, 410. (Kerker). S. S. Grandami Jakób, ur. 1588 r. w Nantes, w 19 r. życia wstąpił do jezuitów, wykładał humaniora, filozofję i teologię, byl rektorem w kilku kollegjach i wizytatorem na Francję. Um. 12 Lut. 16 72 w Paryżu. Odrócz kilku pism z fizyki i astronomji, zostawił: Chronologia Christiana. De Christo nato et rebus gestis ante et post ejtis natiuitatem, edit. 2-a, Paris. 16 68, 3 cz. in-4 (pierwszo wyd. ma tylko rozprawę De die supre-
