Gotowie. 317 zapasy z rzymianami, wyparty zostat przez nich do Hiszpanji, którą już przed nim naszli i pustoszyli Wandale, Alani i Swewi. Tam Ataulf (r. 415) został zamordowany przez Slngerika, który przywłaszczył sobie po nim władzę i, by ją zapewnić, zamordował i sześcioro jego dzieci. Ale po tygodniu panowania został sam zamordowanym i królem został Wallja. Temu Honorjusz ustąpił w posiadanie Akwitanję, z obowiązkiem wypędzenia barbarzyńców z Hiszpanji. Wallja dopełnił tego i wrychle potóm umarł (r. 419). Byl on założycielem państwa Wizygotów na zachodzie, które pod nim obejmowało część południowej Francji i miało za stolicę Tuluzę; po nim nastąpił Teoderyk I. Ten, wraz z rzymianami pod dowództwem Aecjusza, wystąpił przeciwko wspólnemu wrogowi Attyli (ob.) i stoczył z nim (r. 451) wielką bitwę na polach katalauńskich, w której poległ. Następcą jego byl syn, Teoderyk II, morderca swego brata Torismunda, ogłoszonego przez Gotów królem na polu bitwy pod Cha-lons. Powołany od Rzymian do Hiszpanji, przeciwko cisnącym ich Swe-wom, pobił on tych ostatnich, ale widząc z jednej strony państwo rzymskie zachodnie chylące się szybko ku upadkowi, a z drugiej strony swoje własne państwo za małe, umyślił sam owładnąć Hiszpanję, która, nie mając żadnej pomocy od Rzymu, oddawała mu się niejako w opiekę. Zawładnął on też resztkami rozpadającego się państwa rzymskiego w Gallji. Remismund, król Swewów w Hiszpanji, został jego szwagrem i w skutek tego pokrewieństwa przeszedł do arjanizmu z całym swoim narodem, który przyjął był religję katolicką wprzód, niż rzymianie tej prowincji. Do tej apostazji Swewów przyczynił się głównie gorliwy arjaniu Ajax z Gallji (cf. Idatius ad ann. 465 i Isid. Hisp. 90). Następca Teode-ryka, Euryk (4 66), rozszerzył kosztem upadających Rzymian swoje posiadłości w Gallji do Rodanu i Loary, i wysłanemu do siebie od cesarza Neposa w poselstwie pokojowem św. Epifanjuszowi (ob. tej E n c. V 4 7) przyobiecał pokój, tylko po zapewnieniu zupełnej niezależności swojego państwa z tej strony; poczćm, w samą chwilę upadku zachodniego rzymskiego cesarstwa, opanował cały półwysep Pirenejski, z wyjątkiem szczupłego państewka Swewów w Galicji i Luzytanji, i nareszcie rozszerzył swoje państwo i na wschód aż do Alp liguryjskich. Tolozańskie państwo Westgotów doszło wtedy do największej swojej rozciągłości i potęgi. Na owe też czasy przypada pierwsze spisanie ich praw, które do nas nie doszło. Ale zamysł Euryka utwierdzenia tóm mocniej swego państwa, przez zaprowadzenie w niem jedności religijnej, byt właśnie przyczyną jego rozpadnięcia się. Dotąd arjańscy Gotowie cierpieli wyznanie katolickie u podwładnych sobie Rzymian. U samego Euryka mądry Leon, katolik, byl wysokim dostojnikiem i w wielkióm poważaniu. Ale teraz, żądny władzy król rozpoczął uporne i krwawe prześladowanie katolików (Gregor. Turon. 2, 25. Sidon. Apolin. 7, 6), które nietylko nic doprowadziło go do zamierzonego celu, ale owszem natchnęło katolików gorącą lądzą dostania się pod berto innego prowowiernego monarchy. W owych czasach przerwanych stosunków z Rzymem, nastąpiło urządzenie wikarja-rjatów apostolskich w Hiszpanji, jakową godność pierwszy otrzymał Zenon,, metropolita sewilski, od Pap. Symplicjusza (Simplicii Ep. ad Zenon.). Jakkolwiek syn i następca Euryka, Alaryk II (odr. 48S), obawiającsię niebezpiecznych tego skutków, pozostawił po dawnemu wolność sumienia katolikom i nie przeszkadzał duchowieństwu wybierać biskupów, a tym zwo-
