Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 312.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

6 fi r z. 303 9 kanon, i 4 honor. kan. Kollegiata w Neustadt ma 1 prałata, 4 kanon. 1 kan. honor. Księży świeckich jest 52 2 na posłudze parafjalnej. Zakony: 3 kl. minorytów, 2 kl. kapucynów z 5 4 księżmi i 14 laikami, 2 kl. urszulinek i i sióstr miłosierdzia, których jest 18 7. Seminarjum większe liczy 6 8 alumnów, mniejsze 5 7 chłopców. 2) Triest-Capo d I s t r i a (Tergestina et Justinopolitana). Biskupia stolica Trjest, po łac. Tergeste, Tergestum, podług niektórych za pierwszego bpa miało ś. Hermagoras'a, apostoła swego, posłanego tam przez ś. Marka; prawdopodobnie jednak miasto to przez pięó pierwszych wieków nie miało swego bpa i należało do djecezji akwilejskiej. Szereg biskupów rozpoczyna ta i. Frugiferus r. 524; należeli oni do metropolji akwilejskiej, a od 1752 do G8rz. R. 1 7 88 tak djecezja Trjest, jak mała djecezja Pedena zostały zniesione i stanowiły odtąd część nowej djecezji Gradisca. R. 17 90 odzyskał Trjest stolicę biskupią; zniesiona 1 7 88 r. djecezja Pedena, połączona z Trjestem, poddanym metropolji w Laibach. Pedena, Pe-tinum, Petina, Petena, w gubernium Trjesteńskićm, w okręgu Istr3'jskim, dawniej nazywana Pisino, Cominada i Biben, w VI w. została stolicą biskupią i należała do metrop. akwilejskiej. Pierwszy bp Marcjan znajdował się na synodzie w Grado 5 79. Bpstwo trjesteńskie, po zniesieniu metropolji w Laibach, zostawało (1807—1830) bezpośrednio zależne od Rzymu, następnie poddane metropolji GSrz, gdy poprzednio już (1828) zostało rozszerzone, przez połączenie z nićm dwóch djecezji: Cittanma i Capo (Tlstria. CittanoYa, albo Emonia, Aemonia, dawniej Nocetium, albo Cinitas novae lstriae (różna od Citta rtuoca, czyli Eraclea, na półno-cnem wybrzeżu zatoki Weneckiej), była już około 500 r. stolicą biskupią. Papież Mikołaj I połączył (1 44 9 lub 1451) to biskupstwo (Emonensis) z patrjarckatera weneckim. Pap. Paweł II przywrócił je 146 6 i poddał metrop. akwilejskiej. Po zniesieniu tego patrjarchatu przeszło pod me-tropolję Udine, 1818 pod Wenecję, a 1 8 28 r. stolica ta połączona z Trjestem, dziś jest kollegjatą, mającą kapitułę z 5 kanonikami. C a p o d'Istria na wyspie przybrzeżnej Egida, dawne Aegida, Egida Caprara, Capris, albo Justinopolis, stolicą biskupią została w VI w.; pierwszym biskupem miał być ś. Nazarjusz (ok. 524), patron djecezji, która pod nazwą Justinopolitana zostawała najprzód pod metrop. akwilejską, a od 1752 pod Udine, a następnie pod Wenecją, r. 18 30 zniesiona i połączona z Trjestem. Dzisiejsza djec. trjesteńska, obejmująca 4 7,4 mil kw. przestrzeni, w 14 dekanatach liczy 9 1 probostw, 4 8 filji, 2 60,000 katolików. Bp ma dochodu 4 8,000 zł. Kapituła ma 3 prałatów, 4 kanon. i 2 honor. Współkapitula w Capo dTstria ma 2 prałat., 3 kanon, i 2 honor. Duchowieństwo djecezjalne składa się z 2 65 księży świeckich, 3 2 zakonnych. Znajdują się tu 2 klasztory kapucynów, 2 kl. franciszk. i 1 minorytów, 20 braci laików; 1 kl. benedyktynek z 21 zakonn. Z licznych kiedyś w Istrji kapituł kollegiackich pozostały dwie tylko: w Pirano i w Cittanoya. Seminarjum djecezjalne ma tylko alumnów czwartego kursu, ponieważ trzy pierwsze knrsa muszą oni odbywać w Gflrz, stosownie do dawnego jeszcze rozporządzenia Józefa II. 8) Parenzo-Pola (Pa-renlina et Polensis) od miasta Parenzo, Parentium, które w VI w. zostało stolicą biskupią, zostającą początkowo pod patrjarchatem akwilejskim, następnie pod metr. Udine, a od 1818 pod metrop. wenecką, ale tylko „ad beneplacitum S. Sedis." Tegoż roku 1818, połączone z nióm zostało