Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 290.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Gonzalez.—Gonzalo. 281 Gonzalez de Santalla, Tyrs, hiszpan, był doktorem na uniwersytecie w Salamance i słynął z wymowy, gdy wstąpił do jezuitów. Miał zamiar udać sig do Afryki, żeby mahometanom opowiadać chrześcja-nizm, lecz prowincja kastylska wysłała go do Rzymu na 13-ą kongregację generalną, zwołaną po śmierci generała o. Noyelle na 21 Czerw. 1 68 7. G. obrany tam został generałem (6 lip. 1687), zalecanym będąc przez kard. d'Agnirre (Corrcsp. de Mabillon, ód. Valery, II 65, 66), i na tej godności um. 2 7 Paźdz. (2 7 Kwiet. według De Backer, Bibliioth.) 1705 r. (Cretineau-Joly, Hist. delacomp. d. J., 3-ećd. IV 363..). Zajego rządów Ludwik XIV chciał, żeby francuzkie prowincje jezuickie stanowiły osobną kongregację, niezależną od generała; G. oparł się temu, a prowincjałowie francuzcy uprosili króla, że od swego zamiaru odstąpił (ib. p. 3 7 0). G. napisał: Selecłarum disputationum ex unioersa theologia scholastica lomus I—IV, Salmanticae 1680—86 f. (ostatni tom przeciw jansenizmowi). Manuductio ad concersionem mahumetanorum, Matriti 1687, 2 v. in-8; Dilingae 1689, 2 v. in-4. Z tego dzieła pojedyńcze traktaty są: Veritas religionis catholicae adoersus haereticos demonstrata (Dilingae 1691), Bomani Pontijicis in definiendo infalUbilitas demonstrata {Neapoli 1698) i Veritaa religionis chriatianae demonstrata adcersus omnes infideles (Matriti 168 7). Tractatus theologicus de certitudinis gradu guem nunc habet sententia pia de lmmac. B. V. M. Conceptione, Dilingae 1690. Fundamen-tum theologiae moralis i. e. tractatus theologicus de recto usu opinionum pro-babilium, Romae 1694 i t. r. kilka innych wydań (skracali je: Estrii, Nunnez, Ehrentreich i Blanchet). G. zwalcza w tem dziele probabilizm, przyjęty przez większą część teologów swego zakonu; napisał je przed generalstwem swojem, lecz jezuici drukować nie pozwolili; nawet później musiał oświadczyć, że broni swego systemu jako teolog, nie jako generał zakonu (cf. Tuba altera majoremclangens sonum p. 605; ob. Huylenbroucq). Z polecenia Innocentego XI Pap. napisał G. De infallibilitate Bomani Pon-tificis extra concilium generale, traktat przeciw propozycjom, przez zgromadzenie duchowieństwa gallikańskiego r. 1682 ogłoszonym. Traktat ten wyszedł w Rzymie 16 89 r.; tymczasem Innocenty XI umarł, a następca jego Aleksander VII z obawy, żeby dzieło to nie przeszkodziło do zgody z dworem francuzkim, kazał je zniszczyć; część tylko wydaną została później p. t. De infallibilit. B. P. contra recentes ejus impugnatores, w Barcelonie 1691. Ob. De Backer, Biblioth. X. W. K. Gonzalo Berceo, pierwszy słynniejszy poeta hiszpański. Ur. w Ber-ceo, żył między r. 1198 a 1 268, nauki pobierał w St.-Milian i tamże został prawdopodobnie nie benedyktynem, jak twierdzą niektórzy, ale świeckim kapłanem. Bouterweck, w swojej Historji poezji i wymowy od końca XIII wieku (Gesehichte der Poesie u. Beredsamk. etc., Gotting. 1803 t. III p. 31), wspominając o tym poecie, tyle tylko o nim powiada, że pisał aleksandrynem kastylijskim modlitwy, reguły zakonu Bwego i legendy; jest to według niego nie poezja, ale proza: „wydano, powiada, ■ prozę jego rymowaną." Ale dzieło Bouterwecka, jakkolwiek stało się po-pularnóm, pełne jest, jak tego dowiódł L. Tieck, grubych błędów, jawnych sprzeczności, fałszywych szczegółów, opuszczeń, zdań bezzasadnych i sądów na niczóm nie opartych, jakich żaden uczony, ani poeta, ani pisarz poważny pochwalić nie może. Luduik Clarus, w swoim Zarysie średniowiecznej literatury hiszpańskiej (Darstellung der spanischea Literatur