Gołaszewski. 275 żnych zmienił; dyspensy do małżeństw, sekularyzacje zakonników, instytucje proboszczów, wszystko szło bez zwłoki; a przytóm wiele okólników, mających na względzie dobro nietylko wieczne ale i doczesne ludu, wydał G. (jako to szczepienie ospy, unikanie poronień, podpalań lasów, modły o oddalenie szarańczy [loCustae, zapewne robactwa]): D. 29 Września 180 3 r. Karpowicz ustanowiwszy dwa konsystorze w swojej djecezji, 5 Łistóp. umarł, a kamera białostocka dopiero 28 Listop. t. r. urządzenie ono akceptowała; konsystorz waniewski był właśnie pod officjalstwem G., sławionego w klerze, a miłego ówczesnemu rządowi; jakoż król pruski pod d. 24 Mar. 1804 r. mianował go bpem wigierskim; w Rzymie zaś prekonizowany 27 Czerw. 1805. Wojny z Napoleonem przeszkodziły mu przyjąć święcenie biskupie, dopiero gdy pokój frydlandzki djecezję wigierską w księstwie Warszawskiem umieścił, wtenczas G., miły królowi saskiemu a księciu warszawskiemu, w obec niego obojga d. 5 Mar. 1809 r. na biskupa poświęcony został. Dnia następnego jako senator złożył przysięgę, a trzy dni przedtem, bo 3 Marca (ob. Sześcioletnia korresp. Raczyńskiego, p. 4 0 — 6 3) podpisał memorjał, podany do tronu przeciwko kodeksowi Napoleona i przeciw różnym uciskom Kościoła. Nowa djecezja wigierska powstała z samych kawałków innych djecezji, wyjęta z pod metropolity, więc bez rekursu w trudniejszych sprawach nisi ad Apostolicam sedem, bez kapituły, bez seminarjum, wiele przedstawiała trudności w zarządzie dla gorliwego bpa. Duchowieństwo byłó tam nieuposażone, albo niepłatne z powodu zamieszek krajowych, zdemoralizowane naleciałościami rewolucji francuzkiej, a składające się powiększej części z ex-zakonników, zbiegów z klasztorów zakordonnych: foljaly raportów, składanych przez officjała Maciejewskiego Gołaszewskiemu, mieszkającemu po większej części w Warszawie, i jego własnoręczne odpisy dosadnie malują ówczesny stan djecezji wigierskiej, a prawie ogólny Kościoła w Polsce. Uposażenie 0 go, jako plebana i personata, stanowiły owe dosyć nbogie probostwa, a r. 180S d. 2 0 Lip. justissimis ex motiris nobis peroptime notis" Karpowicz dał mu w administrację Rajgród, z którego G. poho nie korzystał, bo po śmierci Karpowicza wolał wziąść po nim wakujące Grażyszki; jako opat kommendatarjusz trzemeszeński od r. 1804 pobierał także znaczne subsi-tlium. Po opuszczeniu Waniewa, gdy mu z opactwa, w skutek odłączenia kilku wsi do państwa pruskiego, dochód się urwał, i gdy kompetencję ledwie „kapaniną" pobierał, miewał często kłopoty finansowe: to też się wówczas zwykł podpisywać "ńomine et re Gołaszewski. .Majątku nie zostawił, powiada Szaniawski w mowie pogrzebowej nad Gołaszewskim, ale i długów nie zostawił; umiał porządkować wydatki dó przychodów." Ks. Bonawentura Butkiewicz (i 8 Wrz. 1871) który był czas jakiś kapelanem i sekretarzem przy tym bisknpie, powiadał, że Gołaszewski odebrawszy pensję, zwykł ją był na trzy części równe rozdzielać: na utrzymanie domu, na przyjęcie gości i dla ubogich; ci ostatni, jak powiada Szaniawski, „mieszkauie jego zawsze otaczali, bo on się z niemi chętnie dzielił kawałkiem chleba." Roku 1812 jako senator i członek konfederacji z krajn uchodzić musiał; powoływany na krakowskie intratne bisknpstwo, wymówił się od jego przyjęcia, dotrzymując wiary swojej ubogiej oblubienicy wigierskiej; w Krakowie chował bpa Gawrońskiego; rok cały przemieszkiwał w Stauiątkach u benedyktynek. Za powrotem do kraju więcej mieszkał w Warszawie niż w Wauiewie,
