Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 226.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

217 Gnieźnieńskie arcybiskupstwo.—Gnoma.

um. 1282 (ob. Roczniki kapit. krak. u Bielów. II 837). XV) Fular albo Pełka herbu Lis, wybrany przez kapitułę r. 12 32 w Kwietniu, potwierdzony przez Papieża w Maju (ob. Theiner I 24), konsekrowany w Łęczycy w Czerwcu (ob. Kodeks dypl. warsz. I 35), um. w Łęczycy 4 Kw. 1258 (ob. Kronikę Godysława u Bielawskiego II 582; ib. Rocznik kap. krakow. 839; Rocznik Sędziwoja 8 7 8). W Kronice Godysława i w Kodeksach dyplomatycznych warszaw, i wielkopolskim obfite materjaly do jego żywotu. XVI) Janusz h. Tarnawa, konsekrowany w Rzymie 1258, um. podług Długosza 26 Sierp. 12 72, podług Rocznika Traski 1271 (ob. Bielowski II 841). Po jego śmierci wakuje arcybiskupstwo lat 12. Kapituła obrała wprawdzie, po śmierci Janusza, Filipa, proboszcza swego, ale ten nie potwierdzony przez Rzym, umarł, bo w 1 2 7 3 proboszczem jest Konrad (ob. Theiner I 83). Po śmierci Filipa, elekta, jedna część kapituły obiera proboszcza Konrada, druga kanonika Jana fiadlicę: obaj przedstawieni do Rzymu, obaj wdzierają się do rządów; Papież obu odrzuca i tymczasowy zarząd dóbr arcybiskupich oddaje Wojciechowi h. Wieniawa, biskupowi kujawskiemu (ob. Theiner I 83, list z d. 17 Stycz. 1274); po latach dwóch bp kujawski prosi o uwolnienie od tych obowiązków, Papież Jan XXI zgadza się na to i mianuje w jego miejsce Prokopa, kantora gnieźn., d. 26 Listop. 1276 (Theiner I 84). Następca Jana XXI Pap. Mikołaj III, chcąc obsadzić tak dawno osierocone arcybiskupstwo, mianuje 22 Czerwca 12 78 dominikanina, XVII) Marcina Polaka h. Bo-duła (Theiner I 85). Ten przyjmuje tę godność, ale w drodze do Polski umiera w Bolonji 12 78, o czćm gdy się dowiaduje kapituła, wybiera w jego miejsce z grona swego kanonika Włościborza 23 Grud. 12 78, (ob. Rocz. l'raski u Biel. II 845); po niejakim czasie i ten nowy elekt zrzeka się dostojeństwa ofiarowanego, więc papież Marciu 17 przez brere z d. 23 Grud. 1281 mianuje Henryka de Brene, wizytatora zakonnic 6. Klary w Wrocławiu (Theiner I 88); lecz gdy ten dziękuje Ojcu ś. za tę godność, wtedy papież bullą z d. 2 0 Lipca 1283 naznacza arcybiskupem XVIII) Jakóba II h. Świnka (ob. Theiner I 9i), który stanowczo przyjmuje to dostojeństwo; konsekrowany w Kaliszu 20 Grud. 1283, rządzi kościołem lat z górą 30; umiera w Uniejowie, podług Damalewicza 4 Marca 1313, według Rocznika Miechowskiego 2 5 Kwiet. 1314 r. (ob. Bielowski II 883). Po Jakóbie drugim, według przywiedzionego Rocznik* Miechowskiego, wakowała stolica arcybiskupia lat cztery, wybrany bowiem przez kapitułę kanonik gnieźn., archidjakon poznań., XIX) Borysław b. Belina, udawszy się osobiście do Awinionu po potwierdzenie papiezkie, nie uzyskał takowego, bo w tym czasie umarł papież Klemens V; powrócił więc z niczćm do Gniezna; gdy potćm następca Klemensa Jan XXII wybrany był d. 5 Wrz. 1316 r., udał się do niego do Awinionu nasz elekt, tam potwierdzony i wyświęcony przez biskupa ostjeńskiego Mikołaja d. 15 Stycz. 1317, zachorował, a nie wróciwszy do swej stolicy, umarł w Awinionie 7 Listop. 1317 r. (Theiner I 129 — lso). Po Borysławie, zaraz w dniu śmierci jego, Papież Jan XXII mianował arcybiskupem XX) Janusza, towarzysza podróży Borysława, 19 Gr. 1317 r. konsekrował go w Awinionie Berengarjnsz, bp portueński; powróciwszy do kraju, koronował w Gnieźnie króla polskiego Władysława Łokietka 20 Stycz. 1320 r., a 2 4 Kwiet. 1338 r. króla Kazimierza w Krakowie, (ob. Bielowski, Mon. II 619 i 94»); um. w Łęczycy 4 Grud. 1341 r.