Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 165.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

156 Gębicki. 1642,. bpem chełmiń. 1652, płockim 1655, włocław. 1674 r. Sprawując urząd sekretarza wielkiego koronnego, wysłany był na powitanie jadącej z Francji Marji Ludwiki, zaślubionej Władysławowi IV, następnie został jej kanclerzem. Będąc znowu rejentem kancellarji królewskiej, imieniem tegoż króla d. 5 lip. 1636 r. w kościele św. Jana w Warsz. oddawał oznaki doktorskiej godności jezuicie Maciejowi Kazim. Sarbiewskiemu. R. 1660 łagodził rozruchy, w wojsku litewskióm powstałe. W podeszłym wieku objąwszy bpstwo włocław., umarł 167 5 r. Rzepnicki przyznaje mu wyższe zdolności i gruntowną pobożność; Bużeński zaś dodaje, że się pochować kazał w Gnieźnie, obok stryja prymasa, i kościołowi metropolitalnemu znaczne poczynił zapisy.—2. G. J ędrz ej, bp łucki,brat poprzedniego.Obrawszy stan duchowny, został kustoszem kruszwickim, następnie kan. gnieźn., włocław. i łowickim. Król Zygm. III dal mu opactwo trzemeszeńskie r. 16 28; w tymże czasie prymas Wężyk wziął go na swego sutfragana, z tytułem bpa teodozyjskiego; Bogusław zaś Radoszewski na koadjutora bpstwa łuckiego. R. 1633 pojechał do Rzymu z Jerzym Ossolińskim, w świe-tnem onem i sławnem poselstwie od króla Wład. IV, wyprawionem dla wyrażenia Pap. Urbanowi VIII uczuć przywiązania i posłuszeństwa. Pozostawszy dłużej w Rzymie, wyjednał dla kapituły krak. przywilej używania kapp rzymskich, nadany jej za wstawieniem się króla, przez breve z 13 Wrześ. 1 6 34 r. Wróciwszy do kraju, zastał już wakującą djecezję łucką, której zarząd natychmiast objąwszy, bardzo gorliwie sprawował. R. 1641 zaczął wizytę główniejszych kościołów w djecezji, poczem odprawił synod, jakiego tu od 22 lat nie było, z powodu zamieszek w kraju i nieporządków w Kościele, sprawionych przez arjanów i dyzunitów, gęsto w tych stronach osiedlonych. Ustawy jego drukował w Krak. t. r. Wznowił seminarjum, na uposażenie którego nietylko powrócił wsie Hadynów i Łosice na Podlasiu, lecz nadto nałożył stały podatek na kapitułę i duchowieństwo parafjalne. Zabronił katolikom posyłać dzieci do szkół heretyckich, oraz innych wiele wydał postanowień. Kazał też sobór kijowski r. 1640 z ruskiego na polski język przełożyć i wydrukować (Jocher III n. 7,991). Na sejmie w Warsz. d. 27 Paźd. 1 639 r. odjęto mu opactwo trzemeszeńskie, mimo jednak znacznego uszczuplenia przez to funduszów swoich, nie. uchylał się od spraw publicznych. R. 1646, przy wjeździe do Warszawy Marji Ludwiki, witał ją imieniem króla. Jezuitom wielce życzliwy. Zwykłą jego rezydencją był Janów nad Bugiem. W czasie zaburzeń kozackich, wznieconych przez Chmielnickiego, ustąpił do Krakowa, gdzie um. r. 1654, pochowany u karmelitów bosych, w kościele dziś nieistniejącym. Obrzędów pogrzebowych dopełnił brat jego Piotr, bp krak., który mu i kamień grobowy w świątyni wspomnianej postawił. Stan. Bieianowski napisał na skon jego panegiryk pogrzebowy, tegoż roku w Krak. drukowany.—3. G. P iotr, bp krak., najstarszy z sześciu braci, syn tychże rodziców, co bpi Jan i Jędrzej, ur! 1584 r. Uczył się najprzód w szkołach jezuickich, potem we Włoszech, kosztem stryja Wawrzyńca, naówczas bpa włocł. Powróciwszy do kraju, został z jego łaski prałatem dziekanem włocławskim, od r. 1«13 kanon., a od 1625 dziek. krak., dalej kustoszem gnieźn. i opatem na Łysej Górze (16 34 r.). Wysłany przez stryja do Pap. Pawła V, z relacją o stanie djecezji włocł., bawił jeszcze w Rzymie, gdy Wawrzyniec został prymasem; Papież więc użył go