Gervaisai».—Gerwazy. 151 dobrych, straszne dla złych, jest tylko czczym przesądem.* Cf. Aug. Nicolai, La revolution et 1'ordre chretien, Par. 18 7S. J. N. Gervaise (czyt. Żerwez). I. Mikołaj, missjonarz, ur. w Paryżu roku 1662, był na missji w królestwie Sjamskióm, wrócił do Francji i został proboszczem w Vannes. Następnie ndał się do Kzymu i tam był wyświęcony na biskupa in part. inf. Poczem znowu udał się na missje i poniósł śmierć męczeńską w Ameryce od karaibów r. 1 729. Zostawił dzieła: Histoire naiurelle et politigue du royaume de Siam; Description kisto-rigue du royaume de Macaęar, Paris 1688; Histoire de Bolce senateur romam; Paris 1714. 2. Armand Franciszek, brat poprzedzającego ur. w Paryżu ok. r. 16 60, wstąpił do zakonu karmelitów bosych, potóm trapista, był opatem w la Trappe; ale, będąc człowiekiem niestałego charakteru, opuścił ten klasztor, wiódł życie pustelnicze i zajął się piśmiennictwem. Wydał Histoire generale des Citeaux, Arignon 1746, która ściągnęła na niego nienawiść cystersów. Za ich staraniem zamknięto go w opactwie Notre Dame des Eeclus, gdzie um. r. 1751. Zostawił bardzo wiele pism, między innemi: Yie d'Abelard et tf IIeloise, Paris 1720, 2 t. Lr.t-tres ctAhelard et cCHelosie traduites en/ranęais, Paris 1 7 23, 2 t. Histoire de l'abbe Suger, Paris 1721, 3 t. Żywoty wielu Ojców Kościoła (ś. Cy-prjana, ś. Ireneusza, ś. Paulina i innych). Gerwazy i Protazy, święci (19 Czerwca), obadwa z Medjolano, bliźniacy, zawsze razem wspominani, bo razem z sobą byli złączeni za życia i przy śmierci. Św. Ambroży podaje ich za pierwszych męczenników medjolańskich. Pospolicie mają ich za synów św. Witalisa, umęczonego w Rawennie, i św. Walerji, umęczonej w Medjolanie. Jedni czas ich męczeństwa podają za Nerona, inni za Domicjana, a najprawdopodobniej za Verus'a i Antonina (161 — 169). Nie dochowały się autentyczne akta męczeństwa tych świętych; okólny list o nich, przypisywany ś. Ambrożemu, nie jest autentyczny, ale opowiadanie jego zdaje się być wiarogodne. Podług tego listu, sędzią świętych miał być Astasius, wysłany około tego czasu pko Markomanom i pko świętym, pobudzony przez kapłanów pogańskich, którzy mu zapowiedzieli, że nie wróci zwycięzcą, jeżeli wprzód Gerw. i Protazego nie skłoni do ofiarowania bogom. Cześć ich wznowioną została r. 386, gdy rełikwje ich znalezione zostały przez ś. Ambrożego (i dziś spoczywają w kościele ś. Ambrożego). Autentyczność zaś relikwji stwierdzoną została licznemi cudami, któremi arjanie tak dalece byli uderzeni, że przestali prześladować katolików. Ś. Ambroży znalazł ciała męczenników ze ściętemi głowami i z dowodami ich pochodzenia, przed balustradą otaczającą grób ś. Nabora i ś. Feliksa. W Ilip-ponie za czasów ś. Augustyna był kościół poświęcony Gerwazemu i Pro-tazemu, a na zachodzie wiele jest djecezji i parafji, mających tych dwóch świętych za patronów. Miasto Breisach nad Renem szczyci Bię także posiadaniem relikwji tych świętych, zabranych jakoby z Medjolanu, w czasie zburzenia tego miasta przez Fryderyka Rudobrodego. Cf. Boli. t. III Jun. 83 7 § 9; Saxi dissert. apolog. ad rindicandum Mediolano ss. cor-porum Gerr. et Protasii possesionem, Bononiae 1 709. Gerwazy. I. Benedyktyn, nazwany Dorobornesis, takieCantuariensis, ok. r. 1200 pisał: De combustione et reparatione Cantuariensis Ecclesiae (117 4); Jmaginationes seu Descriptio discordiarum mter monachos Cantuarienset tt Balduinum archiep. (post an. 1184); Chronica de temport regum Angliae:
