Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 147.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

138 Germanowie.—Geroch. jarzącej się miłości, małżeństwa i (łającego płodność słońca.—4) Zio i Sahsnot, dzicy bogowie wojny, którzy nie jak Wuotan nnoszą się nad walczącymi, ale sami biorą udział w bitwach.—5) Pal tar, czczony w Ba-warji i Turyngji pod imieniem Phol, północny Baldur, syn Allvatera i jego żony Friggi. Bóg mądry, wymowny, łaskawy i sprawiedliwy, któremu ludzie zawdzięczają prawa i ustawy; był on pięknym, białym i jasnym jak niebo, światłość i dzień, zamieszkiwał świetną siedzibę, w której wszystko było ze złota i srebra. Małżonką jego była Nanna (lub Nanda), śmiała, a synem Prant, promienisto piękny. Ten świetny bóg prawa i sprawiedliwości został porwanym z grona bogów przez zdradęLoko i uwięzionym przez Hellję.—6) Forasizo, sya Paltara, przewodniczył sądom.—?) Aki, bóg morza.—8) Wol, bóg polowaDia, i Lohho czyli Loko (Loki), bóg zly i szkodliwy, którego pamięć przetrwała aż dotąd w mnogich powieściach o djablach, pochodzących z dawnych czasów niemieckiego pogaństwa. Kiedy wprowadził on Paltara w biedę, bogowie postanowili go zgubić i udało się im go związać. „Kiedy został on pojmanym, bogowie uwiązali go na zawsze, iżby nie mógł więcej szkodzić, kiszkami jednego z jego synów, na ostrych krawędziach trzech skał. Nad tak leżącym wisi robak jadowity i sączy swój jad na jego twarz. Ale jego żona Sigyna stoi wiernie przy nim i trzyma misę pod paszczą robaka, i kiedy się napełni, wylewa jad, ale nim to zrobi, nowe krople jego spadają na twarz związanego, który wówczas tak gwałtownie wzdryga się od bólu, iż ziemia drży, i to się zowie trzęsieniem ziemi." Każdy z pomienionych wyżej bogów męzkich ma obok siebie odpowiednie bóstwo żeńskie. Ponieważ między boginiami nie masz prawie żadnej wyraźnej różnicy, tedy o wszystkich można powiedzieć wkrótkości, że jednakowo mają one macierzyńską opiekę nad ludźmi i są uprzejme, rządne i troskliwe niemieckie gospodynie. Ich łaskawej nauce ludzie zawdzięczają znajomość domowego gospodarstwa, uprawy roli, obrabiania lnu, przędzy, pieczenia chleba i t. d. Nirdu, więcej znana pod imieniem II er ty, macierzyńska ziemia. Hołda, miła i uprzejma bogini domowej pracy, opiekunka miłości i błogosławiąca małżeństwa, przemieszkiwała na górach, w jeziorach i krynicach, gdzie bywały małe dzieci, które bocian kładł matkom w kolebki. Na obchodach weselnych noszono na jej cześć rozmaryn i składano jej w polu na ofiarę wiązkę lnu. Perahta (Be■ rchta, Berta), promienista, zastępowała miejsce Hołdy w tych okolicach, gdzie jej nie znano, jako to w Szwabji, Bawarji, Austrji, Alzacji i Szwaj-carji. Firgunja, Hluodana, Zanfana, Nefatennja, Ilrnoda, O stara jasna bogini poranku, F ro u w a siostra Fro'sa, płacząca za swoim mężem, który ją porzucił, F r i k k a podzielająca wysoki tron z Wuotanem i przeto będąca opiekunką ludzi, i H e 11 j a nieubłagana bogini świata podziemnego, mieszkająca w ciemnościach i nie znająca żadnego zmiłowania. Po boginiach następowały półboginie, trzy N o r n y: > " rt\„W e I" d a n d i i s c n 11, t. j. przeszła, teraźniejsza i przyszła, i W a 1 k i r j e bojowe dziewice, unoszące poległych bohaterów w wysokie przybytki Wuotana. Możnaby jeszcze wspomnieć o W i c fatach, Elbach, duchach domowych i olbrzymach; ale ważniejszem od drobiazgowej znajomości ich wszystkich jest dla nas poznanie ich pojęcia początku i końca świata, bogów i ludzi, albowiem z tego jaśniej i wyraźniej, aniżeli z podanego wyżej krótkiego przeglądu