Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 124.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Geraza.—Gerberon. 115 (Ant. XIII 13, 3), położonem na południe względem rzeki Hieromai, 0 CO stadjów od Tyberjady (Vita 6 5), w poludn.-wschodniej stronie od południowego krańca jeziora Genezareth, zamieszkałe po większej części przez pogan (Ant. XVII li, 4). Zburzoną podczas domowych wojen Gadarę odbudował Pompejusz (De bel. jud. I 7, 7), a cesarz August podarował ją Herodowi (Ant. XV 7, 3). Po śmierci Heroda wcieloną została do prowincyi Syrji (De bel. jud. II 6, 3). Ptolemeusz (V is) 1 Stefan bizantyjski liczą ją do Celesyrji; Plinjusz (Hist. nat. V 16) do Dekapolu (ob.). O położeniu jej na górze mówi Euzebjusz (Onomast.). Od niej wzięła nazwę cała okolica laSaptuę (Jos. FI., De bel. jud. III 10, 10). 2. Geraza była miastem także po większej części przez pogan zamieszkałóm (Joseph. FI., De bel. jud. II 18, 5), w okolicy górzystej (id. Ant. XIII 15, 5), nad wschodnią granicą Perei (id. De bel. jud. III 3, 3; IV 9, i); że zaś Perea graniczyła z Arabją, ztąd przez dawnych geografów (ap. Helami., Palaest. s. 806) Geraza liczoną jest do Arabji. 3. O Gergezie Orygenes (Com. in Joan., Opp. IV 140) tylko się domyślał, że musiała być nad morzem Tyberjadzkiem, lecz zdania swego dowodami nie poparł. Gdy zaś z tych trzech, a raczej dwóch miejscowości (Gadara i Geraza; o Gergezie bowiem, oprocz Mat. 8, 28. zkąd-inąd nic nie wiadomo) tylko Gadara była bliską jeziora Genezareth, przeto prawdopodobnie w Mat. 8, 28. czytać należy TaSapr^cby, jak to mają Marek i Łukasz, zamiast repY£3K]Vo>v; albo też Gadara musiała nosić u ludn nazwisko Gergezy. Geraza zaś zbyt jest odległą od jeziora Genezareth, aby o niej można było powiedzieć 5tśpav T7ję daXa<jOYję (trans fretum). Sądząc z podanego wyżej opisu Gadary, podróżopisarze nowsi widzą ją w dzisiejszej wiosce Omlceis (Um-keis), leżącej na południe od Szeriat el Mandhur (Hieromax), na wschód Jordanu, a w poludn.-wschód, stronie jeziora Genezaret, wśród gór. Przy Omkeis są liczne ruiny, świadczące o dawnej wielkości tego miejsca ; w górach dawne groby, a w bliskości wody siarczane, znane przez dawnych pisarzy (S. Epiphan. Opp. I 131; cf. Eeland., Palaest. s. 7 7 5) jako wody ciepłe. Opisy ruin ob. w dziełach traktujących o Galaad (ob.) Nazwę zaś Gerazy przypomina dzisiejsze miasto Dżerasz za Jordanem, między Wadi Jahes i Wadi Zerka (Jabok). X. W. K. Gerberon (czyt. Żerlerą) G a b r j e 1, benedyktyn kongreg. ś. Maura, gorliwy jansenista, ur. w Saint-Calais, w Maine, 12 Sierpn. 1628 r. Odebrawszy początkowe wychowanie u oratorjanów w Vendóme, wstąpił do zakonu benedyktynów w Rennes i złożył śluby 11 Grud. 164 9 r. Teologji uczył się w klasztorze na górze Ś. Michała; r. 16 55 otrzymał święcenia kapłańskie. Wykładał filozofję, potem uczył teologji w Bour-gueil, St. Denis i w Compiegne. W tem ostatniem miejscu żalono się na wykład G'a, gdyż, jak z pobłażliwością wyraża się jego towarzysz zakonny Tassin, „więcej trzymał się Pisma i Ojców, jak form scholasty-cznych", co należy rozumićć, że odstąpił od metody kościelnej i scholastyków, spotwarzonych przez jansenistów, a głosił naukę o lasce w sposób, jaki ci nowatorowie przypisywali ś. Augustynowi. Z Compiegne, zapewne w skutek wzmagającego się niezadowolenia słuchaczów, wysłany został do opactwa Couture, blisko Mans (1663), nakoniec, z polecenia kapituły generalnej, do Saint-Germain-des-Prćs (1 666). Tu z zapałem oddał się posłudze pasterskiej i począł studjować dzieła jansenistów. Wydal iliroir