62 Gawroński.—Gaza. nego. Wjazd do Krakowa odbył 1805. R. 180 9 większa część jego djecezji. wraz z Krakowem, dostała się pod wielkie księstwo warszawskie. G. został senatorem księstwa warszaw. Zasiadał na sejmach 1811 i 1812. Um. w Kwietniu 1813 r. Pogrzeb odbył się uroczyście: towarzyszyło wojsko i władze; było to bowiem przed wyjściem księcia Józefa Poniatowskiego do Niemiec. G. był człowiek zacny, nauki wielkiej, w prowadzeniu interesów doświadczony, w pełnieniu spraw biskupich rozważny i pilny. Książki dostały się po nim Zglenickiemu, kanonikowi, rękopi-sma zniszczały. Cf. Łętowski, Katalog biskupów etc. II 258. N. Gaza, jedno z pięciu wielkich miast filistyńskich (ob.). Pomponius Mela (I 11) i Serwjusz (ad Virgil. Aeneid. I 119) nazwę wywodzą ztąd, ie Kambyzes, zająwszy to miasto, złożył w niem skarbiec wojenny (gaza). Właściwie jednak J~[TJ7 (azzah; lecz 70 czytali TaCa) znaczy mocne, obronne (miasto), odpowiada więc europejskiemu Valentia. Dziś nosi G. tę tę samą nazwę, co dawniej; odległą jest od morza Śródziemnego na godzinę drogi; stanowi południową granicę kraju uprawnego (cf. Gen. 10, i9.Deuf. 2, 23); z niej wchodzi się w dziką pustynię, która prowadzi do Egiptu; karawany więc, udające się do Egiptu, w G. muszą się zaopatrywać na drogę. Z powodu takiego położenia musiała być wystawioną na łupy wojsk od Egiptu, lub do Egiptu (z Assyrji i Babilonji) idących, ale też i zaraz się podnosiła po swych klęskach. Jozue, ponieważ prowadził izraelitów przez Jordan, nie od razu mógł podstąpić pod G. (Jos. 11, 22); zdobytą ona została dopiero po jego śmierci przez pokolenie Judy (Jud. 1, 18), któremu w dziale była nadaną (Jos. 15, 4 7). Nie długo przecież potem (za sędziów) widzimy ją znów w rzędzie 5 miast filistyńskich, rządzonych przez satrapów (Jud. 3, 1—3). G. była widownią czynów Samsona (ib. 16, i..), na pamiątkę czego sąsiednia góra Szech-Mantar nosi jeszcze nazwę góry Samsona. Izraelici, raz utraciwszy Gazę, zdaje się, że już jej potem nie odzyskali. Dawid bowiem zdobycze swoje rozciągnął tylko do G. (III Reg. 4, 24), a Ezachjasz też dalej filistynów nie ścigał (IV Reg. 18, 8). Amos (l, 6), Joel (3, 4), Sofo-njasz (2, 4) i Zacharjasz (9, 5) zapowiadają Gazie karę Bożą, zwłaszcza za prowadzenie handlu niewolnikami, z izraelitów wziętymi, których ga-zejczycy sprzedawali grekom (Joel. 3, 4). Faraon Nechao zdobył G. ok. r. 606 (Jer. 47, I. u Herodota II 159, III 5 nadbrzeżne miasto Kx-Sute;), Kambyzes zajął ją pod panowanie .perskie (Pomp. Mela I u); Alexander W., po 5-miesięcznćm oblężeniu, wziął szturmem, niewiasty i dzieci sprzedał w niewolę i uczynił G. osadą grecką (Diodor Sic. XVII 48; cf. Curłius IV 6; Arrian. AIex. II 26; Plutarch Alex. yita C. 25), czy też zburzył, jak opowiada Strabo (Geogr. XVI 7 59). Może więc wtedy spełniło się proroctwo Jeremjasza 4 7, 5. „Przyszło obłysienie na Gazę." Klęska wszakże przez Aleksandra W. zadana Gazie nie była ostatnią. Jonata nsmonejczyk, prowadząc wojnę z Syryjczykami, podsią-pit pod G. i spalił jej przedmieścia (I Mach. u, 6i); po nim Szymon ją zajął (ib. 13, 4 3), a Aleksander Janneusz znów zburzył r. 9 6 przed Chr. (Joseph FI. Ant. XI 8, 4. XIII 5, 5. 13, 3). Odbudowaną przez wodza rzymskiego Gabinjusza (ibid. XIV 5, 3) podarował August Hero- n v vu XV 3-),1>° któreg0 śmierci weszła w skład prowincji Syrji (Ib. XVII U, 4). Żyjący za ces. Klaudjusza Pomponjusz Mela nazywa ■ mmtem wielkićm i momo nfortyfikowanćm: ingens urbs et muoita
