Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 666.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
655
Fryderyk II. — Fryderyk III.

suspensum manifeste proponens, insuper dilucida voce affirmare, vel potius mentiri praesumpsit, quod omnes fatui sunt, qui creduut nasci de Virgine Deum, qui creavit naturam et omnia, potuisse.“ Prawdopodobnie mowa tu o ustném odezwaniu się F’a, nie o żadném piśmie. Na mocy jednak tego podania, jakiś fałszerz, biegły w średniowiecznej łacinie, napisał w XVIII w. powyższy paszkwil, wydany r. 1753 przez wiedeńskiego księgarza Straub’a, z datą 1598 r., jakoby dzieło F’a II. Że to jest pismo w nowożytnych czasach pisane, dowodzi wzmianka o księgach bramińskich Weda, o których autor mówi z taką znajomością, jakiej trudno przypuszczać w autorze średniowiecznym. Pismo to, p. t. De impostura religionis breve compendium seu Liber de tribus impostoribus, z rozprawą wstępną wydał Genthe (Lipsk 1833), przełożył na niemiec: Aester, do czego wstęp bibljograficzny dodał Weller (Lipsk 1846). Cf. Hefele, Beiträge zur K.—G. I 339... Że F. II odzywał się z bluźuierstwami, jakie mu zarzuca Grzegorz IX, potwierdza to jeden z ówczesnych muzułmańskich pisarzy (ap. Reinaud, Extraits des historiens arabes relatifs aux guerres des croisades, Paris 1829 s. 431), chociaż u muzułmanów F. był w większem poważaniu niż u chrześcjan. Od człowieka niesłychanej pychy i niemniejszej rozpusty, jakim był F. II, nie można się było nic lepszego spodziewać.

Fryderyk III, cesarz, z domu Habsburgskiego, syn Ernesta Żelaznego, księcia austrjackiego. Podczas długiego, bezczynnego, a jednak niespokojnego panowania Fryderyka III (1450—1493), państwo Niemieckie zdawało się chylić ku upadkowi. Na wschodzie Turcy, coraz więcej groźni, zdobyli Konstantynopol (1450), opanowali Belgrad i tylko dzielność Hunjada ocaliła cesarstwo. Fryderyk z wielką trudnością zdołał utrzymać swego synowca Władysława V Pogrobowca, syna Alberta II († 1439), na tronie węgierskim i czeskim. Gdy Władysław umarł 1457 r., Mateusz Korwin, syn Jana Hunjada, oswobodzony z więzienia wstąpił na tron węgierski (1458), a Jerzy Podjebrad ogłoszony został królem czeskim (1458). Fryderyk znalazł się prawie w rozpaczliwém położeniu. Błędni rycerze łupili kraj, nie oszczędzając osobistych posiadłości cesarza. Król Jerzy popierał domowy niepokój w Austrji; Mateusz Korwin wypędził F’a dwa razy z Wiednia i oblegał go w Neustadt. Tylko Styrja, Ems, Weis i Linz zdawały się pozostawać dziedzictwem austrjackiém. O koronę niemiecką porozumiewał się Jerzy z domem Witelsbachów, a także marzył o niej Ludwik, król francuzki. W Niemczech zatargi domowe mnożyły się coraz więcej. Albert, margrabia brandenburgski, wojował i łupił Norymbergę, a wojna z elektorem palatynem Fryderykiem i Ludwikiem, księciem bawarskim , wstrząsała całe wyższe Niemcy. Lecz ani łupieztwa Węgrów, ani domowe walki Niemców nie psuły Fryderykowi jego pokoju, jego snów, jego zwykłych zatrudnień. Ufając w sławne A, E, I, O, U, (Austria erit in orbe ultima), pozwolił przeciwnikom swoim niszczyć się wzajemnie, pozyskał sobie koronę cesarską, a połączywszy się z domem Brandenburgów, przymusił Ludwika bawarskiego do wydania sobie miasta Donauwörth. Gdy król Jerzy został pokonany przez Mateusza Korwina, cesarz z tym ostatnim zawarł umowę o następstwo; przyłączył Burgundję do cesarstwa, przez małżeństwo swego syna Maksymiljana z Marją burgundzką. Z książętam i cesarstwa, potężnymi przez swoje związki rodzinne, a przez ustawiczne wojny zagrażającym i całości państwa, zawarł pokój na