Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 568.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
557
Franciszkanie w Polsce.

Postanowiono je wydrukować kosztem prowincji i wyszły pod tyt. Petita Provinciae Poloniae Ord. Min. Conv. S. Francisci in Cap. Gen. A. D. 1865 etc. proposita (Crac. 1680 in-4). Punkta główniejsze tych żądań stanowi przyjmowanie do zakonu, sposób odprawiania nabożeństw, wykładania nauk po klasztorach i t. p. Kraków, Kalisz i Piotrków przeznaczono na miejsca do odbywania kapituł prowincjonalnych. Pozwolono nadawać tytuł Pater provinciae zakonnikom, którzyby przez 12 lat gorliwie spełniali urząd kaznodziejski w jedném z miast znaczniejszych (Kraków, Kalisz, Pyzdry, Warszawa, Poznań i Piotrków). Obiecano nadto nie nadsyłać z dalekich stron kommissarzów jeneralskich, nieznających języka i obyczajów kraju, lecz brać ich z tutejszych, lub bliższych nam prowincji. Do tych ustaw dodawali prowincjałowie swoje rozporządzenia, lub przypominali dawne, stosownie do okoliczności i potrzeb. Tak r. 1707 obostrzono przepisy przeciwko zbiegom, wałęsającym się po klasztorach bez wiedzy i rozkazu władzy; przypomniano również lektorom, iż gdy w ciągu miesiąca siedm razy bez ważnego powodu opuszczą lekcje, będą z urzędu złożeni. R. 1720 prowincjał Józef Biernacki, powróciwszy z kapituły rzymskiej, zwiedza prowincję i wznawia dawną taksę kontrybucji, dawanych prowincjałowi podczas wizyt. Klasztory krakowski i chełmiński płaciły po 50 tynfów, zakonnice w Gnieźnie 40, inne mniej, a najniżej kl. bełchatowski, gdyż 12 tynfów. R. 1721 oznaczono wydatki na ubiór zakonników po klasztorach: habit miał służyć na dwa lata, dla gwardjana za tynfów 60, kaznodziejom za 50, księżom innym za 40, klerykom i laikom za 30; nadto, tunicella i obuwie na rok jeden. Oprócz trzech klasztorów, naznaczonych do odbywania kapituł prowincjonalnych, pozwolono je zgromadzać i w innych, nawet zalecono raz w Wielko-, drugi raz w Mało-Polsce, naprzemian. Nałożono podatek na klasztory, mający służyć na restaurację kościoła w Assyżu: ki. w Pyzdrach zapłacił na ten cel 4 dukaty. Ogłoszono też rozporządzenie jenerała, wzbraniające przyjmować do nowicjatu na kleryków osoby starsze nad 25 lat, a na laików nie przyjmować mających lat więcej jak 30. R. 1734 prowincjał Piotr Ofierzyński, stosownie do życzenia jenerała, wydał polecenie zbierania historycznych wiadomości o kościołach, szczegółowe w tym względzie podając instrukcje. Znowu r. 1727 prowincjał Konstanty Kossowski nakazuje, aby kolor popielaty, przez św. Franciszka i przez konstytucje zakonne zalecony, był jedynie w użyciu, dla tego czarne habity miały być zabierane, gdyby się w nich który zakonnik pokazał. Kapituła kaliska z r. 1741 wydaje rozporządzenie, aby w prowincji jedno było miejsce na archiwum, aby naznaczono archiwistę, a po klasztorach sekretarzy, żeby spisywali ich dzieje w czterech księgach: z tych pierwsza ma obejmować erekcje, zapisy i fundacje, druga inwentarz kościelny i klasztorny, trzecia postanowienia, ustawy i okólniki, czwarta zaś przyjęcie i śmierć braci, oraz osób świeckich w klasztorach pochowanych. Z powodu niebezpieczeństw wojennych nakazano przewieść srebra kościelne z miejsc mniej bezpiecznych do klasztorów kustodjalnych: w Poznaniu, Krakowie, Chełmnie i Lublinie. Pomyślano i o bibljotekach, dotąd pomijanych, polecając gwardjanom w r. 1749, aby odtąd każdego roku przynajmniej jedno dzieło zakupili dla swego klasztoru. Prowincjał Jan Kapistran Dutkiewicz na konwokacji w Radomsku 1772 r. radzi z doświadczeńszymi ojcami o podźwignieniu zakonu i zapobieżeniu ruinie wielu kla-