chrześc., powołując ich do wojny przeciw Turkom (De bello Turcis inferendo elegia, 1544, Viennae Austr. ap. I. Syngrenium), i wiersz żałobny na śmierć ces. Anny. Ostatnią pracą jego był wiersz Żałoba wiary (Querela fidei ad Ser. Ferdinandum, ibid. 1551 ap. I. Caro). Jest to skarga, którą napisał E. z powodu rabunku, jakiego chłopi zfanatyzowani dopuścili się na jego majątku, mszcząc się za jego gorliwość w wierze. Jaki skutek odniosła ta skarga, nie wiadomo. Nie wiadomą jest także data śmierci Erd. Z poezji węgierskich przechowała się tylko pieśń jego na uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. E. ułożył ją na wzór łacińskiego Surrexit Christus hodie i innych średniowiecznych hymnów. Po każdej strofie powtarza się zwrotka tłumaczona z antyfony: Haec dies, quam fecit Dominus: exultemus et laetemur in ea. Luteranie węgierscy zwykli ją w swych kancjonałach drukować, lubo jest to pieśń czysto katolicka. Cf. Danko, J. Sylwester Pannonius (Erdösi), Prof. der hebr. Sprache etc. Leben, Schriften, und Bekenntniss, Wien 1871. X. W. K.
Erfurt, jedno z najstarszych miast we frankońskiej Turyngji północnej. R. 741 założył tu sw. Bonifacy biskupstwo: pierwszym i ostatnim tu biskupem był św. Adalar, który wraz z św. Bonifacym męczeństwo poniósł; część djecezji połączoną została z djecezją halberstadzką, część druga z djecezją moguncką. R. 1378 wyjednała rada miejska u antypapieża Klemensa VII pozwolenie założenia uniwersytetu; gdy jednak sprawa antypapieża upadła, miasto E. uprosiło 1389 r. o takież pozwolenie Papieża Urbana VI. R. 1392 otworzony został uniwersytet. Za pierwszego już rektora szkoła ta liczyła 523 uczniów; zazwyczaj zaś bywało ich 300—400. W półowie XV w. poczęły klęski nawiedzać miasto i uniwersytet: ciągłe zamieszki wojenne w Turyngji i Saksonji, zarazy, a szczególniej wielka zaraza 1463, pożar 1472, rozruchy studenckie 1480 i 1510 r. Zgubniejszą jednak od tych klęsk była dla szkoły reformacja Lutra. Od 1501 Luter uczył się tu, a później nauczał. Jego tam pobyt 1521 r. wywołał tak zwany „szturm na księży,“ który polegał na wścieklej napaści na osoby i domy duchowne. Skutkiem tego szturmu było wewnętrzne rozdwojenie i opustoszenie uniwersytetu, tak, iż od 1520—1629, a zatem przez 109 lat nie było wcale doktoryzacji w fakultecie teologicznym. Wojna chłopów, a później wojna trzydziestoletnia przyczyniła się do zupełnego upadku szkoły. Daremnie chciał ją wzmocnić w swoim duchu Gustaw Adolf. Dopiero po pokoju westfalskim podniosła się pod opieką arcybiskupów mogunckich. Ale wśród nowych Uniwersytetów niemieckich trudno się było utrzymać erfurckiemu, r. 1816 został nareszcie zniesiony. Cf. Just. Christoph. Motschmann, Erfordia literata, Erf. 1729—53 3 t. A. Kirchhof, Erfurt im XIII Jahrhund., Berlin 1871. D. 1 Cz. 932 r. odbył się w E. synod, zwołany przez króla Henryka I, na naleganie Hildeberta, arcbpa mogunckiego, celem podniesienia karności w duchowieństwie i poprawy obyczajów w wiernych. Obecnych było 13 bpów i więcej jeszcze opatów. Cf. Binterim, Teutsche Concil. t. 3.
Erigena Jan Scotus. 1. Życie i pisma. 2. System. 1. O życiu tego człowieka niewiele wiadomo, pewną tylko jest rzeczą, że około 843 r. Karol Łysy powołał go do szkoły paryzkiej (schola palatina), której przez dość długi czas przewodniczył. Ojczyzną jego była prawdopodobnie Irlandja, i w szkołach irlandzkich, wówczas kwitnących, zdaje się, otrzymał
