Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 581.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
576
Ekkehard.—Ekonom.

ga część (1126—1229) Chronicon urspergense nazywać się powinna. Cale to dzieło wydał pierwszy raz Konrad Peutinger, p. t. Chronicon abbatis urspergensis, a Nino rege Assyriorum magno, usque ad Fridericum II Romanorum imperatorem. Na końcu: Finit Chronicon Abbatis Urspergensis, quod est monasterium ordinis praemonstratensis medio fere itinere inter Ulmam et Augustam Vindelicorum. Idque Joannes Miller sollertia sua Augustae Vind. imprimi fecit a. sal. humanae MDXV decimo kalendas Novemb. (fol.). Oprócz kronik Burcharda z Biberach i Konrada z Lichtenau, kontynuacją pracy E'a są: 1) Annales Bosovienses od r. 1125—1195 (ap. Eccard, Corpus histor. med. aevi I 1007). Ob. I. A. Cohn, De reb. int. Henric. VI et Henric. Leonem actis. Diss., Vratislav. 1856 s. 24. 2) Ann. Herbipolenses z lat: 1125 — 1158, 1202 — 1204 i 1215, pierwszy raz wydane ap. Pertz, Monum. Germ. Scriptor. t. XVI. Dr Wilh. Schum (Die Jahrbücher des Sanct-Albans-Kloster zu Mainz, Götting. 1872) dowodzi, że Annales Herbipol. są tylko kopją dawniejszych roczników klasztornych ś. Albana w Moguncji. 3) Auctarium Ekkehardi Altahense ab. an. 508—1139, wydał Jaffé, ap. Pertz op. c. t. 17. 4) Libellus de expugnatione Hierosolymitana, ab. an. 1095 — 1187 (ap. Martene et Durand, Ampliss. collectio V 501, ap. Pertz op. c.). 5) Do r. 1537 doprowadził kronikę Ekkeharda Kacper Hedion i z jego kontynuacją poprzednią edycję (z 1515 r.) powtórzyli: Melanchthon i Crato Myllins, Basileae 1569 fol.; w nowym przedruku: Chronicon etc. Accedunt Rheginonis et Lamberti Schaffnaburgensis Annales, Argentorati 1609 f. Najlepsze wydanie kroniki samego E'a dał Waitz (ap. Pertz op. c. t. VI). — E. Uraugiensis junior (młodszy), opat klasztoru Urack, żyjący w końcu XIV w., jest autorem kroniki p. t. Chronicon Hildeshemense breve de episcopis hildeshemensibus ab an. 822—1398, której część (od Karola W. do r. 1280) wydał Brower, wraz z żywotem ś. Godeharda, w Sidera Illustrium German. vir. (Moguntiae 1616), i Leibnitz w Scriptores rer. Brunswic. I 742. X. W. K.

Ekonom biskupi, był dawniej duchowny, pod kierunkiem i nadzorem biskupa zarządzający kościelnym majątkiem całej djccezji. W pierwszych trzech wiekach dochody kościelne składały się głównie z ofert, pierwocin wszelkich zbiorów i innych dobrowolnych ofiar, w naturze i w pieniądzach składanych. Wszystko, co się tylko przechować dało, bywało ze wszystkich kościołów odsyłane biskupowi, a on to rozdzielał według powszechnie wówczas przyjętej zasady. Ztąd to na biskupach ciążył wtedy zarząd i rozdzielanie kościelnych dochodów (C. Quaecunque 5, c. De his 7, cs. 10, q. 1; c. Episcopus 23, c. Praecipimus 24, cs. 12, q. l). Lecz w w. IV, wraz z wrastającą liczbą wiernych, wzrosły też znakomicie kościelne dochody, skutkiem donacji, legatów, a biskupi, bez uszczerbku powagi i świętych obowiązków swego powołania, nie mogli się osobiście zajmować mozolną i czas cały pochłaniającą administracją doczesną; zmuszeni tedy byli przybierać sobie zaufanego duchownego, któremu tę część swojego pasterskiego ciężaru powierzali, aby ją pod ich kierunkiem i nadzorem sprawował. Sobór chalcedoński (r. 451) zastał już takich duchownych przy wielu biskupach, pod nazwą ekonomów, i nietylko instytucję tę utrzymał, ale ją jeszcze rozszerzył i upowszechnił kanonem swoim 26 (C. Quoniam 21, cs. 16, q. 7), stanowiąc prawo powszechne, aby każdy biskup miał ekonoma. Później kościoły klasztorne, a nawet niektóre parafjalne