vii w Carmma nisibena. K. 359, gdy Sapor wojnę na nowo rozpoczął przeciw Rzymianom, Nisibis spodziewało się czwartego oblężenia, do którego jednak nie przyszło. Niemniej przeto miasto, z całą przyległą okolicą, ucierpiało; bo Rzymianie, aby nieprzyjaciela ogołocić, wszystkie plony do szczętu zniszczyli, mieszkańcom jedno tylko życie zostawili i przyprowadzili ich do takiej nędzy, do jakiejby nawet najzawziętszy nieprzyjaciel nie doprowadził. E. wtedy cudów milosiedzia dokazywał, aby nietylko Nizybcńczyków, ale i szukających w tćm mieście schronienia od głodu uratować. Przewlókł się taki stan do r. SC3, kiedy Jowinjan haniebny pokój z Persami zawarłszy, oddał im Nisibis i 5 prowincji nad Ty-grem. Nizybici przenieśli się do Amidy; E. z nimi także się udał, lecz przed upływem roku przeniósł się do Edessy. Tu gromadzą się około niego bogobojne niewiasty, dziewice Bogu poświęcone, które E. uczył ułożonych przez siebie hymnów; tu miewał owe nauki, pełne natchniania i nadziemskiej wymowy, które rzewny płacz w słuchaczach wywoływały; tu także i na sąsiedniej górze, dokąd się niekiedy wydalał, pisał znako mite dzieła swoje. W pracach tych przepędził ostatnie 10 lat (363—3 7 3), uie wydalając się z Edessy. Miał tylko być ok. r. 372 w Cezarei kap-padockiej, dla widzenia się z św. Bazylim W., który mu się pokazał we śnie, w postaci słupa ognistego. Rok śmierci E'a podają powszechnie 3 7 8 y. 3 7 9, lecz Gustaw Bickell (S. E. Carmina nmb. prol.) utrzymuje, że E. f 3 7 3. Dzień śmierci kronika edesseńska podaje na 9 Czerw. E., według podania, był tylko djakonem przy kościele w Edessie, lecz niektóre -ustępy w jego wyznaniach, wskazówki kilku pisarzy, oraz badania Bollandystew przekonywają, że prawdopodobnie był on kapłanem. Dzieła: <S. Patris Nostri Ephraemi Opera omnia guae exstant graece, syriace et latine, tom I—Illsyr. et lat. Romae 1 737—43, tom I—III graec. et lat. ibid. 1 732—46, 6 v. f. Wydawnictwo z początku prowadził J. S. As-semani, potóm Piotr Mobarak (Benedictus), jezuita, razem z Stef. Evod. Assemani. Łaciński przekład w tćm wydaniu jest raczej parafrazą niż przekładem. Znajdują się tu: A) Komentarze. Według św. Grzegorza Nyss., ś. E. objaśniał cale Pismo Św., lecz w edycji rzymskiej mamy tylko wyjaśnienia na Gen. do Exod. 32, 26. Komentarz zaś na resztę Exod. i następne księgi (Lec., Num., Deut., Jos , Judic., I—IV Reg., Job., Isai., Jer. i Tliren., Ezech., Dan., Ose., Joel, Amos, Abd., Mich., Zach,, Matach.) jest tylko kateną, będącą streszczeniem z komentarzy św. Efrema i Jakóba z Edessy. Wykazali to i poprawki do komentarza edycji rzymskiej wydali: Antoni Pohlmann (S. Epliraemi Sgri Commentarior. in S. Script. textus, Brunsb. 186 2 — 64) i Bernstein (w Zeitschr. fur Kunde d. Morgenland. t. III IV i VI r. 1849, 1850, 1852). Przekład arabski komentarza na Gen. i Exod. wydał Pohlmann (op. c.). Wykład har-monji ewangelicznej i 14 listów Sw. Pawia mamy tylko w ormjańskim przekładzie dzieł św. Efrema (Wenecja 1836, u mechitarystów, 4 tt). W arabskim komentarzu na Pentateuch, wydanym przez Lagarde'a Cp. t. Materialien zur Kritik u. Gesch. d. Pentat. Lipsk 186 7) często jest wspominany E. Co do egzegezy, ś. E. trzyma środek między dwoma szkołami: aleksandryjską (allegoryzm) i antjocheńską (egzegeza gramatyczno-hi-storyczna. Lengerke, De Ephr. Syro S. Scripturae interprete, Halae 1828). B) Homilje ascetyczne, moralne, polemiczne. Z herezją walczy umiejętnie, grzesznikom opowiada straszny sąd, wiernych, w owych ciężkich czasach,
