Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 538.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

gich. Wymowa jego silnie działała na słuchaczów. Wybrany przez kapitułę na arcybiskupa kantuaryjskiego, długo nie chciał przyjąć tej godności. Wyświęcony 2 Kw. 1234, mężnie walczył w sprawie podniesienia moralności i karności. Przeszkadzając królowi wdzierać się w posiadłości kościelne, oburzył na siebie Henryka III tak dalece, iż uciekać był zmuszony do Francji; um w Soissy 16 List. 1242. Ciało jego spoczywa w opactwie cystersów w Pontigny. Liczne cuda, po jego śmierci zdziałane, stwierdzały jego świętość, i dla tego Papież Innocenty IV kanonizował go r. 3 24 7. Oprócz ustaw wydanych za swego arcybiskupstwa, których najlepsza edycja jest ap. Wilkina, Concil. Brit. et Hibern. p. 633, mamy jego traktat p. t. Spectilum Ecclesiae, w XIII tomie Bibliothecae Patruui. Bibl. bodlejańska posiada jego rękopismy: Dziesięć modlitw (po łacinie), Traktat 0 7 grzechach głównych i Dziesięciu przykaz. (po francuzku) i Krótki wykład 7 sakramentów. Jeden żywot św. E'a napisał brat jego Robert, a drugi, bardziej szczegółowy, Bertrand, sekretarz świętego. Cf. Godwin, De Praesulibus Angl. p. 130; Testimonia plurium de sanctitate Edmundi Cantuar.; Birchington, Hist. archiep. Cantuar. apud Wharton in Anglia sacra, r. I p. 10. Na obrazach przedstawiają go z insigniami arcybisku-piemi, a przed nim dzieciątko Jezus jako zjawienie. (Haas). J. Edmund ŚW., męczennik (20 List.), z anglosaksońskiego rodu królów Wielkiej Brytanji, w 15ym roku życia objął tron, po śmierci ojca swego Offy, r. 855. Nienawidził pochlebców, rozpatrywał sam sprawy ludu, mając na myśli tylko szczęście kraju. Był ojcem ubogich, opiekunem wdów i sierot i podporą wszystkich słabych. Po piętnastu latach pomy-śluego panowania, wpadli Duńczycy do kraju, pod dowództwem Hinguar'a 1 Hubby. E. pokonał ich pod Thetford, ale niebawem ustąpić musiał pod przemocą wroga. Duńczycy chcieli mu tron zostawić, ale na warunkach szkodliwych dobru Kościoła i kraju: nie chciał się tedy zgodzić; w ucieczce schwytany, w kajdanach przyprowadzony został do namiotu wodza najeźdźców. I gdy tu śmiało wyznał, że religja droższa mu niż życie, Hin-guar kazał go do drzewa przywiązać i srogo biczować. E. modlił się głośno do Boga, co więcej jeszcze jątrzyło pogan, którzy poczęli do niego strzelać z łuku (dla tego na obrazie przedstawiają go przywiązanego do drzewa i strzałami przeszytego). Nareszcie został ścięty 20 List. 8 70 r. w Hengelsdun (dziś Hoxon). Cf. Stadler, Heiligenlesicon II 13. N. Edom, imię Ezawa, które mu dano dla rudego koloru ciata (Gen. 25, 25) i dla tego, iż za czerwoną potrawę soczewicy przedal prawo pier-worodztwa (Gen. 25, 30), a ztąd i potomkowie jego nazywali się Edomi-tami (Gen. 3 6, 4 3), Idumejczykami. Zamieszkiwali oni okolice gór Seir (Deut. 2, 4), na południo-wsebód od morza Martwego i na południe od kraju Moabitów, dokąd się udał ich praojciec (Gen. 36, 6. 8). Ztąd Edom (Vulg. Idumaea) i Seir jedno' oznaczają. Wypędziwszy dawnych mieszkańców Horitów (Deut. 2, 12), Edomici sami stali się ludem potężnym, a za Mojżesza oddawnajuż liczyli swoich królów (Gen. 36, 31 — 39. Num. 20, 14). Edomici wzbronili Izraelitom swobodnego przejścia przez swoją ziemię (Num. 20, 18. 21. Jud. 11, 17) i gdy ci udali się bezdrożem ku północy, wzdłuż granic edomickich. (Num. 20, 22 seq. Deut. 2, 8 Jud. 11, 18), Edomici tylko za pieniądze dostarczali chleba i wody pokrewnemu sobie plemieniu (Deut. 2, 5. 6, 28. 29). Saul szczęśliwie wojował z Edomitami (1 Reg. 14, 4 7), Dawid w dolinie Słonej świetne nad nimi