dz. wytycznej: wiele bowiem parafji mniejszych na dz. głównie opierało swoje fundacje, bez otrzymywania których istniećby nie zdołały.—Unici, według zwyczajów kościoła wschodniego, nie brali u nas dz., jak dowodzi ks. Skarszewski w dziele Exposito jurium cleri latini in regno Polomae super decimis exigendis a Euthenis (Varsav. 18 20), uważając, że pierwszy Metodjusz Terlecki r. 1 635, a po nim Jakób Susza 1652 r„ bpi uniccy, 0 dz. dopominać się poczęli i w Rzymie dekrety na nią pozyskali. Sądzi, że tak zwane proskttrne, tytułem dobrowolnej ofiary, po kilka snopków przez parafjan dawanych, uważać poczęto za dz. i zwyczajem ją za-zaprowadzono. Ks. Jan Pociej w książce: Zbiór wiadomości historycznych 1 aktów dotyczących dziesięcin kościelnych na Eusi (Warsz. 1815), przeciwnie, usiłuje okazać istnienie oddawna dz. w kościele ruskim, i w Bibl. warsz. 184 7 r. t. 25 odpowiada na zarzuty mu czynione. Z tego, to tylko za pewne przyjąć można, że duchowieństwo ruskie, po zawartej unji, uważało za słuszne, aby dz., dawane łacińskim plebanom przez ich obrządku wyznawców, sobie raczej pozyskać, i na to otrzymali nawet dekrety rzymskie. X. S. Ch. Dziesięcina Saladynowa. Jak biskup, w wypadkach nadzwyczajnych i nieprzewidzianych, mógł, prócz zwyczajnych danin kościelnych, zarządzić subsidutm charitatiwum, jako składkę czasową, przechodnią, tak tem bardziej Papież miał prawo, uznawane zawsze przez wszystkich katolików, domagania się składek nadzwyczajnych (exactiones), ilekroć tylko tego wymagała nagląca dobra powszechnego potrzeba. Jednym właśnie z takich wypadków, za równo wszystkich obchodzącym, było niespodziewane zdobycie Jerozolimy, którą z rąk krzyżowców wydarł w dniu 3 Października 1187 r. Saladyn, sułtan Egiptu. Gdy o tym smutnym dla chrześcjan wypadku rozeszła się wieść po Europie, Grzegorz VIII, który tylko co zasiadł na Stolicy Piotrowej, odwołał się do wszystkich ludów zachodnich, aby spieszyli w obronie Grobu Chrystusowego: zapał religijny odezwał się w piersiach rycerzy: najznakomitsi książęta europejscy, cesarz Fryderyk liarbarossa, Filip August, król fran-cuzki, Ryszard Lwie Serce, angielski, połączyli się wspólnie, aby zawiązać trzecią krzyżową wyprawą. Wkrótce po swćm wstąpieniu na tron umarł Grzegorz VIII. Następca jego Klemens III popierał energicznie dzieło poczęte przez poprzednika. Encykliką do duchowieństwa całego świata chrze-śejańskiego polecił, aby każdy, posiadający beneficjum, a nie biorący osobistego udziału w wyprawie krzyżowej, składał dziesiątą część swego rocznego dochodu, jako ofiarę na to olbrzymie przedsięwzięcie, które zresztą bardzo smutny miało rezultat (ob. Krucjaty). Podatek ten znany jest powszechnie pod nazwą dziesięciny saladynowęj (decima Saladina). Dzięcielski Józef Marcellin, ur. 2 Kw. 1763 r. we wsi Tchó-rzewie, na Mazowszu, wstąpił 1 7 85 r. do seminarjum w Włocławku; od r. 1788 — 92 uczył się w Rzymie, w Collegium germanicum, gdzie otrzymał stopień doktora filozofji i teologji. Wyświęcony na kapłana 1792 r. w Rzymie, po powrocie do kraju został kanonikiem włocławskim, proboszczem naprzód w Izbicy, a następnie w Piotrkowie, r. 1815 prałatem i officjałem, r. 1819 biskupem arateńskim in part., sufraganem kujawskim, d. 21 Gr. 1825 prekonizowany na biskupa lubelskiego. Rozpoczął rządy djecezji jubileuszem, jaki Leon XII w tymże roku ogłosił. Biskup gorliwy i świątobliwy, słowem i przykładem zachęcał wszystkich do pełnienia obowiązku i życia chrześcjańskiego. Katedrę przeniósł z Krasnego-
