Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 467.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

stanąć i sprawę sądownie wprowadzić kazać, zarzuty oskarżonemu słownie lub na piśmie podać, jego odpowiedzi notować, i jeżeli te sprzeczne zarzutom będą, inkwizycje na nie, nawet gdyby obwiniony stawać i odpowiadać nie chciał, nie uważając zaoczność jego, owszem, te za sprzeczliwy spór prawny uznawszy, postanowić, i z świadków wiary godnych i przysięgłych, prawem jednak nie wyłączonych, wyprowadzić; też tak wyprowadzone i całe dzieło swoje w zapieczętowanym rotule, razem z obżalowa-nym, przez przydanego mu jednego, lub w potrzebie widzianej dwóch, nakładem jego kapłanów, do urzędu konsystorza właściwego odesłać, moc dajemy i stanowimy (§ 2). Tymże pp. ks. dziekanom pozwalamy i mocy udzielamy, wykrocznych i nie dopełniających ustaw kapłanów, na skutek poprawy i zadosyć czynności rozporządzeniom, cenzurą suspensy obłożyć, od której gdyby suspendowani ,. ad officia pro sublevatione udawali się, nie pierwej sublewowani być mają, aż officia od pp. ks. dziekanów 0 ich wykroczności i przyczynie suspensy zawiadomione będą. Że jednak każda cenzura cerkiewna za grzech tylko ciężki na uporczywego, i aż po trzykrotnem upomnieniu nanosić się powinna, ostrzegamy przeto pp. ks. dziekanów i surowo napominamy, ażeby nie lekkomyślnie, nie porywczo 1 nie z prywatnej zawziętości jakiej, ale w pomienionym tylko przypadku, i nie słownie, ale na piśmie, z wyrażeniem winy, na podległych sobie kapłanów takową cenzurę nanosili (§ 3)." Pod karami i złożeniem z urzę ■ du dziekańskiego, ustawy te zakazują dziękanom namawiać na księży synów chłopskich bez nauki, bo tylko zdolnych i dobrze wyćwiczonych w naukach, których rodzice nie są pijakami, mogą popierać (§ 4). Też ustawy, przepisując krój i kolor sukien dla duchowieństwa, każą dziekanom czuwać, aby kapłani nie pozwalali żonom i dzieciom swym sukien lamowych i bogatych; inaczej, mają je kazać na ornaty przerabiać. „Pro majori Tero clero, jako to, ministrów biskupich, urzędników, kanoników i dziekanów, używania na suknie jedwabnych materji, byle nie w kwiaty; kapelnszów z taśmami, choćby i srebrem przerabianemi, byle nie złotemi; czapek z siwemi baranami, z wierzchem jednak koloru czarnego, byle bez wstążek, w drodze i około domu tylko; futer różnego gatunku, byle krytych, i zamiast kierej i delji, płaszczów wilczemi lub innemi futrami podszytych, byle w ciemnych kolorach; jako też tasiem na pasy z frędzlami srebrem przerabianemi, pozwalamy. Na miejscach zaś publicznych ministrom biskupim, oficjałom i kanonikom kołpaków sobolowych (czapek), kiedy być może, inaczej zaś tymże i dziekanom kołpaków kunich noszenie nakazuje się, idque sub rigore poenalitatis praeexpressae in casu con-traventionis cujuslibet extendendae" (§ 5). Dziekani obowiązani byli miewać mowy nauczające do kleru. „Ponieważ razem do trzydziestu osób czyniąc instrukcje przewielebny dziekan, w takiem zebraniu każdego dopilnować nie może, aby od tych czas na trzy części rozdzielając parochów dekanatu całego, z osobna z każdymi instrukcję czynił i na przyszłą rzecz, o której mówić ma na potem, na tej, którą odprawuje, onym wyznaczał (rzecz, t. j. przedmiot, temat), nalazłszy takowego, któryby nauki przyjmować nie chciał, do urzędu konsystorskiego po rezolucję odesłał, nakazujemy (§ 12). Nakazujemy także, ażeby pp. ks. dziekani, przy corocznych wizytach swoich, rewizję także gruntów przy każdej cerkwi czynili i kapłanów nie dbających o całość gruntów cerkiewnych konsystorzowi donosili, a poznawszy najmniejsze awulsa, do dworu najpierwej rekwizycję