i katechizm, czy ludu nie gorszą i t. p. (lwow. 1765). 10. Wykraczających upomną naprzód prywatnie, potem na kongregacji; niepoprawnych władzy doniosą, nic nie tając (chełmski 1717). 11. Za mniejsze występki sami karę wymierzą, czy to suspensy, czy rekollekcji, lccz ukarany może do bpa apellować (poznań. 1788). 12. Większe i gorszące wykroczenia bpowi zaraz doniosą, mianowicie: przeciw wierze (cbełmiń. 1605), gorszące życie, utrzymywanie podejrzanych niewiast, odwiedzanie ich, uczęszczanie na pijatykę lub tańce do handlów winnych i gospód, nałóg pijaństwa, lichwy, świętokupstwo, sprzedaż rzeczy kościelnych, niedbale sprawowanie Św. sakramentów, gdy dzieci umierają bez chrztu, a chorzy bez spowiedzi, częste opuszczanie parafji, podróże, zaniedbanie kazań i katechizmu, niszczenie i rujnowanie kościoła i zabudowań przez niedbalstwo, rozpraszanie i utrata funduszów i własności kościelnej i t. p., czy to w własnym, czy sąsiednim dekanacie (chełms. 1717); gdy który duchowny jeździ razem z kobietami (chelmiń. 1 74 5), jeśli żydzi chrześcjan mają na służbie i dni święte gwałcą (kijowski 1 762). 15. Towarzyszą archidjakonowi na wizycie, o stanie kościołów powiadamiają go i rozporządzenia jego wprowadzają w wykonanie (włocł. 1586, pastorał. Maciejów., warm. 1610, wileń. 1685 i in.). 14. Okólniki biskupie lub archidjakona duchowieństwu swemu spiesznie przesyłać obowiązani i wykonania ich dopilnują (włocł. 1586, pastor. Maciejów., żmudź. 1636), dzień nadeszłej kurrendy zanotują, odpis jej u siebie zostawią, wypiszą kolej, jaka ma być zachowana w jej posianiu, a zbyt długo zatrzymujących na kongregacji dekanalnej ukarzą, nieposłusznych zaś bpowi doniosą (chełms. lil7); wreszcie, kancellarję bpią zawiadomią, że wszyscy już rozporządzenie czytali (kijows. 1 762). 15. Do nich należy w posiadanie beneficjum wprowadzać (czyli installować) księży instytuowanych, spisywać inwentarz kościelny, jeden jego egzemplarz u siebie zostawić, a drugi przesłać bpowi (żmudź. 1 636, krak. 1711); może za siebie w razie potrzeby upoważnić do tego kogo innego z kon-dekanalnych plebanów (chełms. 1717, chełmiń. 1 745, kijów. 1 762). 16. Chorych księży osobiście nawiedzać i do wczesnego przyjęcia św. sakramentów, oraz spisania testamentu skłaniać powinni (chełms. 1717, chelmińs. 1 745, kijows. 1 7 62), w czem wszelką pomoc nieść są obowiązani (przemys. 1723). 17. W razie śmierci księdza, dziekan ma tam się udać i, w obec świadków, spisać inwentarz rzeczy tak kościelnych, jak własnych po nieboszczyku, oraz wykonawców testamentu upomnieć, aby ostatnią wolę zmarłego co najprędzej spełnili; zabezpieczy tymczasem duchowne potrzeby parafji wakującej, oraz o śmierci księdza doniesie bpowi, czyniąc wzmiankę, czy testament zostawił, lub nie, jak niemniej, jak umarł (pastorał. Maciejów., chełms. 1717, płoc. 1 733, lwow. 1 765 i in.). 18. Dziekan pełnił obowiązek spowiednika dla swych konfratrów. Było to tak powszechnćm, iż arcybp Łaski, udzielając kapłanom pozwolenie wzajemnego słuchania się spowiedzi, wyraża się: ex speciali licentia concedimus (synod. djec. gniez. 1512); Karnkowski zaś (synod gniez. 1602) tylko przed dziekanem, lub księdzem przezeń upoważnionym do słuchania spowiedzi księży, odbywać ją pozwala. Synod chelmiń. r. 1583 udziela dziekanom władzę pozwalania księżom, aby się spowiadali przed innymi kapłanami, a nie dziekanem. Archidjakon lub dziekan wyznaczał księży, którzyby mogli słuchać spowiedzi jego konfra-
