te dodatki weszły w użycie, gdyż kompletnego zbioru rubrycell, choćhy jednej tylko z dawniejszych djecezji, nikt jeszcze nie posiada. Bibljoteka seminarjum włocławskiego ma najstarsze dyrektorjum swej djecezji dopiero z r. 1141, choć je tu drukowano już w XVI wieku. Mamy tego dowód z listu bpa Hieron. Rozdrażewskiego, pisanego z Wolborza d. 4 Lut. l?84 do nuncjusza apost. przy cesarzu, któremu przesyła różne książki, wydane przez polskich teologów przeciwko herezji Lutra, „una cum Ordine (quem Rubricellam Provinciae moro vocari solemus) recitandi, non tam pridem a nobis recepti Romani Breviarii, edito, ut si forte ipsius usus hucusąue Dominationi Vestrae Illustrissimę incognitus fuerit, saltem ex hac nostra consuetudine noticiam illius habeat.“ ’) Z czego wnosić nawet można, źe pierw w Polsce niż gdzieindziej upowszechniły się tego rodzaju kalendarze drukowane dla duchowieństwa. Lista człoaków kapituły katedralnej włocławskiej jest pierwszy raz umieszczona w r. 17 6 7, a kollegjat, dziekanów i księży zmarłych, od r. 1785; wreszcie wszystkich kościołów i kapłanów djecezji, od r. 1 798. Djecezją krakowska miała nawet drukowany Ordo perpetuns, pod tyt: Iłulriccllę perennes dioecesis Cracovien. (w Krak. u Hieron. Vietora 1589 r. in-8), układu Jana Virpkoviciusza, wikarego katedry. Wiele dawnych jej . rubrycell, z pierwszej połowy XVI wieku, dochowało się dotąd: to przywodzi Jocher (Obraz bibl. III str. 99). X. S. Ch.
Dyscyplinarne postępowanie. Jest to sposób przeprowadzenia śledztwa w sprawie dyscyplinarnej, t. j. dotyczącej przekroczenia duchownego w pełnieniu przez niego obowiązków swojego stanu i zachowaniu przepisów życia cnotliwego. Przekroczenia takie mogą być ukryte, lub rozgłoszone. Jeżeli są ukryte, biskup obowiązany jest poprzestać na ojcows .iem upomnieniu winnego, na czuwaniu nad jego poprawą i użyciu ku jej osiągnieniu środków takich, któraby sławie dobrej winnego, jakiej powszechnie używa, uszczerbku nie przyniosły. Jeżeli są rozgłoszone przekroczenia, t. j. jeżeli większa część ludności o nich słyszała i mówi, wtedy biskup obowiązany jest przystąpić do postępowania sądowego przeciwko winnemu albo z urzędu, albo na instancję skarżącego. Jeżeli przystępuje do działania z urzędu, już tćm samćm może być wolny od przeprowadzenia śledztwa informacyjnego, albowiem postępowanie sądowe wymaga poprzedniego osławienia winnego; przypuszczać zaś należy, żo biskup nie chce działać wbrew prawu i kanonom, ale zgodnie z niemi; jeżeli więc rozpoczyna śledztwo sądowe, snać dostatecznie poprzednio o osławieniu poinformowanym został. Łatwo zaś zrozumieć zkąd biskup informację tę posiadać może. Kanony bowiem zalecają mu cznwanie nad czystością wiary i obyczajów i przestępstwa karać nakazują (0. Perniciosa l de Off. jud. ord. X 1, 31); wymagają, aby badał życie i postępowanie sług ołtarza (C. Romana 1 de Centib. in VI, 3, 20); aby corocznie wizytował djecezję, w celu utrzymania czystości wiary i obyczajów, oraz naprawy i ukarania złego (C. Decreyimus io, C. Episcopum 11 cs. 10 q. l; Concil. trid. ses. 24 c. 3 de Ref). Z tych zaleceń prawa wynika, iż biskup, w czasie wizytowania Ąjecezji, powinien zbadać nietylko obyczaje
’) Z listów bpa Rozdrażewskiego (od r. 1578—1584), znajdujących sig w Bibl. Ossolińskich we Lwowie, między rękopismami n. 156 fol.
Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 423.jpeg
Wystąpił problem z korektą tej strony.
