Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 389.jpeg

pieża i Kościoła, niejaki czas nawet dowodził wojskiem papiezkiem, a w 1286 otrzymał bpstwo Mimate; Pap. Bonifacy Viii chciał go wynieść do godności arcbpa Bawenny, lecz B. uczynionej mu propozycji nie przyjął. D. um. w Rzymie 1 -296, a podług innych zakończył życie jako legat papiezki w Nicosia na Cyprze. Nie należy brać D’a za jego synowca i następcę w biskupstwie, który na synodzie w Viertne (1811) złożył ciekawą rozprawę o sposobie odbywania powszechnego soboru i o reformacji Kościoła. Nasz D. napisał Glossy do części szóstej księgi Dekretaljów, i Repertorium juris, do łatwiejszego odszukania źródeł; nadto, Speculum juris, powtórnie przerobione 129 0 i wydane przez glossatora Jana Andreae (f 1948); ztąd nazywano niekiedy D’a speculator juris. W dziele Rationnle dirinorum officiorum, najznakomitszej swej pracy, rozbiera D. początek, oraz znaczenie uroczystości i zwyczajów kościelnych; dzieło to ma ważne znaczenie w historji karności kościelnej i kilkakrotnie było drukowane. Cf. Sammarthani, Gallia Christ, t. III in episcopis Mimat.; Ughelli, Italia sacra, in episc. Urbanien.; Fleury, Hist. eccl. ad a. 129 6; Permaneder, Kirchenrecht; Cave, hist. lit. II 331, Bazyl. 1744. W artt. liturg. niniejszej Encykl. cytowane jest Rationale w edycji weneckiej z 156 8 1-. (Schródl).
 Dusburg Piotr, kapłan i kronikarz zakonu krzyżaków, rodem był z Busburg w księstwie Kliwji. Żyl przy końcu XIII i w początkach XIV w. Na roku 1 32 6 kończy swoją Kronikę Pruską, prawdopodobnie pisaną w Królewcu, wydaną w Lipsku 1679 przez Hartknoch’a, z błędnego wszakże rękopismu; lepiej przez Tfippen’a, w Scriptor. rer. Pruss. t. I. Kronika ta jest jednem z najszacowniejszych źródeł do początkowych dziejów tego zakonu w Prusiech. Na język niemiecki tłumaczył ją Mikołaj Jeroschin. O wartości tej kroniki ob. w III t. Vogta Historji Prus.
 Dusza. 1. Określenie. 2. Skażenie pojęcia duszy i jej zaprzeczenie. 3. Dowody niematerjalności duszy. 4. Zarzuty materjalistów. 5. Jedność duszy. 6. Zarzuty pko tej jedności. 7. Związek duszy z ciałem. 8. Próby wytłumaczenia. 9. Wytłumaczenie tego związku. 10. Indywidualność duszy, ii. Sposób przebywania duszy w ciele. 12. Stosunek substancji duszy do jej sił. 13. Nieśmiertelność duszy. I. Dusza, jedna a przedniejsza z dwóch składowych części człowieka, jest substancją duchową, t. j. niematerialną i niezłożoną, od ciała istotnie różną, a ciało ożywiającą i w ciele myślącą i chcącą.—2. Takie pojęcie duszy spotykamy od najdawniejszych czasów u wszystkich ludów, ale zaciemniane coraz więcej jej rozumienie u pogan, filozofowie pogańscy, z małym wyjątkiem, wykrzywiali w najdziwniejszy sposób. Gdy jedni, jak Dicearch, duszę uważali za czczy wyraz, któremu żadna nie odpowiadała rzeczywistość, inni nauczali że we wszystkich organizmach jedna jest tylko siła życia i czucia; inni, jak atomiści i Epikur, uważali ją za substancję materjalną, złożoną z najsubtelniejszych atomów; inni znowu, w drugą wpadając ostateczność, wszystkim istotom żyjącym przypisywali rozumną i nieśmiertelną duszę, jak Epicharmus (pitagorejczyk). I kiedy Heraklit po długiem rozpamiętywaniu przyszedł do przekonania, że duszy zrozumieć niepodobna, Demokryt i Leucyp za naturę jej podawali ogień, Diogenes—powietrze, Tales—subtelną wodną parę, EmpedokteS uważał ją za harmonję czterech żywiołów, Galenus, lekarz, za harmonijny zbiór różnych przymiotów, Arystoksen z Tarentu, muzyk, za harmonję muzykalną, dla tego zapewne, jak zauważył dowcipnie Cycero, aby się od swego zajęcia artystycznego zbyt nie oddalać. Seneka, Eurypides, Epiktet brali