Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 385.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

nalegało o uroczyste przyjęcie i ogłoszenie soboru trydenckiego, D. przeciwko trzeciemu stanowi, jakkolwiek bezskutecznie, gorliwie bronił tej sprawy, między innemi wykazując, że sobór pod względem nauki już jest przyjętym; pod względem zaś dyscyplinarnym wszelka trudność usunięta, przez zastrzeżenie: „bez obrazy królewskich praw, wolności gallikańskiego kościoła i przywilejów, egzempcji kapituł, klasztorów i innych zgromadzeń.“ Ponieważ na temże zgromadzeniu trzeci stan przedłożył dalej, że każdy obowiązany jest, jako prawo zasadnicze państwa, zaprzysiądz i wierzyć: a) że zabicie panującego pod jakimbądź pozorem zawsze jest świętokradztwem, b) że władza królów pochodzi bezpośrednio od Boga samego, c) że nigdy-i w żadnym przypadku nie może być na królów i ich państwa papiezki interdykt rzucany, albo poddani od przysięgi wierności uwalniani, miał D. 2 Stycz. 1 G15 r. trzygodzinną mowę tej treści, że bezwarunkowo jest świętokradztwem zabić panującego, jak to już sobór lconstancjeński zawyrokował, ale że zdania pod b) i c), ponieważ są sporne i wątpliwe, przeto jako nauka wiary nie mogą być stawiane do zaprzysiężenia, chociaż jako polityczne tezy mogą być bronione. D. um. w Paryżu d. 5 Wrześ. 1618 r. Jego pisma wyszły w Paryżu 16 20 i 1622 r. w 3 t. f., wydane przez jego synowca tegoż imienia, bpa z Angoulóme (f 1649); oprócz wyżej wspomnianych, zasługuje mianowicie na wspomniewie odpowiedź przeciw Jakóbowi I, kr. Anglii, Replique au roi de la’ Grandę Bretagne. Wydany przez Krzysztofa Dupuy zbiór dowcipnych i krytycznych uwag, pod tyt. Berroniana, nie pochodzi od kardynała D. Bjografje o D. wydali: Pelletier (l618)i Burigny (1 768). Cf. Aleiandri a Cruce, Contin. hist. eccl. Fleurii 1. 191 § 49; Du Pin, Nom. bibl. des aut. eccl. (Schriidl). X. K. W. Du Pin (czyt. Diupt) Ludwik Eljasz, ur. 17 Czer. 1 657 r. w Paryżu z starożytnej normandzkiej familji. Obdarzony znakomitemi talentami, wcześnie oddał się nauce, mianowicie filozofji i naukom wyzwolonym, i w nich tak wielki uczynił postęp, iż bardzo młody, bo w r. 16 72 otrzymał stopień magistra nauk wyzwolonych. Idąc za wewnętrznym popędem, studjował teologję, uczęszczał na prelekcje do sorbony, a mając szczególne upodobanie do badania starożytności kościelnych, na studium koncyljów, Ojców i pisarzy kościelnych wszystek prawie czas swój obracał. Otrzymawszy w Sorbonie doktorat, mianowany został profesorem filozofji. Wówczas D. postanowił uskutecznić dawno zamierzony plan wydania bibljoteki, albo zbioru pisarzy kościelnych, począwszy od I wieku aż do jego czasów1, mającej zawierać wszystko, coby się ich tyczyło jako to: życiorysy, bibljografję, krytykę, chronologję ich dzieł, sąd o stylu i nauce i t. d. Olbrzymią swoją pracą pokonał niezmierne trudności, które tak wielkiemu przedsięwzięciu stały na przeszkodzie. Już r. 16 86 wyszedł w Paryżu I t., zawierający 3 pierwsze wieki, p. t. Nomelle biblioth. des auteurs ecclesiastiques, i doczekał się dwóch po sobie następujących wydań; po I t.. wyszły w pewnych przerwach i następne tomy, zawierające wszystkie wieki aż do XVII w. Jedno wydanie składa się z 4 7 tomów in-8, 2 wyd. in-4 wyszło w Amsterdamie w 19 t. Cale dzieło pisane po fraucuzku, trzy tylko tomy wyszły także po łacinie. Oprócz sławnego dzieła Euzebjusza, nie łatwo wskazać przed D-m na podobne dzieło, tak obfite i tak gruntowne, chociaż sam autor wyznaje (t. i Preface p. 15 et t. V Reponse aux remarą.), Je pomimo najsilniejszego stara-