pod każdym względem, mianowicie utwierdzaniem katolików i nawracaniem heretyków, za co nieprzyjaciele Kościoła bezustannie go prześladowali, miotając nań potwarze i wydając pko niemu epigramaty i paszkwile. Oprócz tego krói używał D’a do rozmaitych spraw, między innemi do rozwiązania bezdzietnego małżeństwa z Małgorzatą de Valois, względem czego D. powtórnie r. 1698 udał się do Rzymu. Około tegoż czasu Du Plessis-Mornay, zwany papieżem francuzkich kalwinistów, wydał dzieło przeciw Mszy (De 1’institution, usage et doctrine de l’Eucharistie, Rochelle 159 8), gdzie ogromną ilość cytat sfałszował i do swego celu nakręcił. Wielu z katolickich teologów odpowiedziało; między innymi DuPerron). Duplessis, nie poprzestając na tem, wyzwał (20 Mar. 1600) bpa D. na publiczną dysputę, oświadczając, że mu wykaże fałszywość zarzutu, i wyzwanie to po całej Francji rozrzucił. D. odpisał (z Evreux 2 5 Mar. t. r.), że dysputę przyjmuje i autorowi dowiedzie „grubego sfałszowania 5 0 0 cytat,“ nie licząc innych niedokładności i omyłek. Duplessis śmiało udawał się za niewinnego, lecz gdy przyszło do dysputy, stawiał żądania takie, jakie nawet kalwińscy sędziowie za niesłuszne uważali. Pomimo zwlekań z jego strony, dysputa w obec króla się rozpoczęła. Na pierwszem posiedzeniu roztrząśnięto 9 cytat i wszystkie uznane zostały przez sędziów za sfałszowane. Nazajutrz Duplessis przysłał zawiadomienie, że jest chorym; wyzdrowiał wkrótce, lecz na dysputę nie przyszedł i, chociaż był się zobowiązał przed końcem dysputy nie odjeżdżać, przecież cichaczem, nie zawiadomiwszy króla, odjechał i z miejsca swego zamieszkania (Saumur) napisał apologję (Discours yeritable de la conference de Fontainebleau, 1600), w której zwycięztwo sobie przypisał. Przeciw temu samochwalstwu D. wydał Actes de la conference tenue entre le sieur eveque d’Evreux et le s. du Plessis en presence du roy <i Fontainebleau le 4 Mai 1000, avec la refutation du faux Discours de la meme conference (Evreux 1601, przedruk w Dicerses oeuores du card. du Perron, s. 7 7 — 212), i osobny traktat przeciw błędom Duplessis’a p. t. Traile du Sacrement de 1’Eucharistie. K. 1603 otrzymał D. godność kardynalską; r. 160 6 został wielkim jałmużuikiem Francji i arcybpem w Sens. Klemens VIII zaprosił go (1603), aby uczestniczył na posiedzeniach kongregacji de auxiliis, oddał mu złożone w zamku ś. Anioła akta soboru trydenckiego, aby mógł udzielić rady w sprawach, jakiemi iniała się zajmować kongregacja. Radę dał Duperron taką, aby systemu Moli na nie potępiać, i Paweł V, w którego obiorze brał udział i któremu podobnej udzielił rady, zakończył w tej myśli tę tak długo trwającą sprzeczkę (ob. Kongregacja de auxiliis). Temuż Papieżowi i całym Włochom tę jeszcze wielką uczynił przysługę, że skutecznie przyczynił się do zgody z rzptą Wenecką, a przez to zamknął drzwi przed wciskającym się do Włoch kalwinizmem. Z tego powodu znaczenie jego we Włoszech jeszcze się bardziej wzmogło, tak, iż Paweł V zwykł był mawiać: „prośmy Boga aby oświecił kardynała Duperron, bo on do wszystkiego, co chce, potrafi nas namówić.“ Ukończywszy swą missję, wrócił do Francji, gdzie częścią jako pasterz swej djecezji, częścią jako doradca króla, częścią jako kierownik francuzkiego kościoła swoją działalność wywierał. Tak na synodzie, odbytym w Paryżu 1612 r. z swymi sufraganami, potępił dzieło Edmunda Richera (ob.) o władzy kościelnej i politycznej. Gdy znowu na zgromadzeniu stanów w Paryżu 1614 —1615, francuzkie duchowieństwo
