św. Wincentego lerineńskiego: Ingenio suo nimis indulget, słusznie można zastosować do Duguefa. Cf. Mignę, Scripturae Sacrae cursus completus, t. XXVII p. 6 — 7. ( Welle). X. W. M. Dungal, jeden z najznakomitszych obrońców nauki Kościoła przeciwko Klaudjuszowi (ob.) z Turynu. Nie wiadomo, czy Irlandja czy też Galja była jego ojczyzną, to tylko pewne, że w ostatniej, prawdopodobnie w klaszt. St Denys, za Karola W. przebywał; gdyż Karol zlecił opatowi tego klasztoru, Waldonowi, zapytać się D’a o przyczynę dwóch zaćmień słońca, przypadłych w r. 810. W odpowiedzi zaś sam D. nazywa się reclusus (cf. d Achery, Spicil. X p. 143—16 7). Zamknięty w swojej celi zakonnej, gorliwie pracował nad nauką, a szczególnie nad astronomją, co mu szczególne względy u Karola W. zjednało. Z polecenia Ludwika Pobożnego udał się jako publiczny nauczyciel do Pawji, aby podnieść tamtejszą szkołę. D. rozwinął tu wielką działalność i tu także dowiedział się o antykościelnych knowaniach Klaudjusza. Z początku nie chciał wierzyć temu, co o Klaudjuszu mówiono, lecz kiedy doktryny ostatniego do Galji, a nawet i Hiszpanji przenikać zaczęły, kiedy nareszcie wpadł mu w ręce wyjątek z obrony Klaudjusza pko opatowi Teodemirowi (Apologeticum atąue rescriptum Claudii episc. adversus Theutmirum abbatem), wtedy r. 82 7 wystąpił D. z rozprawą: Dungali responsa contra percersas Claudii Taur. episc. sententias. Ttaktat ten, jak sam autor powiada, iibellus responsiones ex auctoritate ac doctrina sanctorum patrum defloratas et excerptas continens, był dedykowany ces. Ludwikowi i jego synowi, a zarazem współrządcy, Lotarowi. „Na klęczkach błagamy, są własne słowa D., aby nasi potężni chrześcjańscy władcy gorliwością o sprawę Bożą się przejęli i pośpieszyli na pomoc udręczonej matce “przeciwko ukąszeniom zdradliwego węża. Podobnie jak wiekopomny cesarz Karol w obronie wiary katolickiej zgniótł łeb jaszczurki, która przeciwko jedności Kościoła syczała, w osobie Feliksa z Urgel, tak samo niechaj jego dostojny syn zniszczy ogon tegoż samego potworu“ (Klaudjusza uważano za ucznia i następcę Feliksa z Urgel). Jeżeli w piśmie D’a przebija się tu i owdzie zbyt gwałtowne uniesienie, łatwo się to objaśnia napaściami Klaudjusza, oburzającenii wszelkie uczucie chrześcjańskie. Klaudjusz np. tak się wyraża o czci okazywanej krucyfiksom: „Jeżeli należy okazywać cześć (adorare) każdemu drewnu, w znak krzyża złożonemu, z tego powodu, że Chrystus wisiał na krzyżu, to trzeba także czcić to wszystko, z czćm się zetknął, dopóki w ciele pozostawał: wszystkie dziewice, ponieważ Chrystus z dziewicy się narodził; wszystkie żłoby, gdyż w żłobie spoczywał; wszystkie łodzie, ponieważ w łodzi pływał; wszystkie osły, gdyż na ośle jeździł; wszystkie barany, ponieważ nazywano go Barankiem Bożym. Ci przewrotni ludzie wszakże (t. j. prawowierni) wolą jeść żywych baranów, a modlić się do pomalowanych. Należałoby także okazywać cześć skałom, skoro Chrystus w skale został pochowany; cierniom, gdyż z cierni była jego korona; włóczniom, gdyż włócznią go przebito.“ Klaudjusz lekceważy sobie powagę wszystkich Ojców Kościoła, z wyjątkiem może jednego Augustyna. Dungal zaś w swojej refutacji błędów przeciwnika powołuje się na tradycję katolicką, na Pismo Św., na Ojców Kościoła, i składa dowody biegłości w patrystyce, oraz znajomości pisarzów starożytnych. Uczony Papirius Masson wydrukował dzieło D’a w Paryżu 1608, zkąd przedruk w Biblioth. patrum max. edit. Lugdun. t. XIV p. 196 — 223. Cf. Muratori, Scriptores
