katolicyzmowi w prowincjach nadreńskich. W skutek przyłączenia tych prowincji do państwa Pruskiego, znacznie powiększyła się liczba przybyłych protestanckich urzędników, zatem zaś poszło zwiększenie liczby mieszanych małżeństw i jen. wikarjaty Akwisgranu, Monstera, Trewiru i Deutz wydały okólnik, zabraniający duchowieństwu jakiegobądź udziału w małżeństwach mieszanych, jeżeli wstępujący w małżeństwo nie zobowiążą się wprzódy do wychowywania wszystkich dzieci w religji katolickiej. Rząd pruski rozporządzeniem gabinetowem 1825 r. uznał okólnik za nadużycie i zakazał księżom stosować się do niego, pod karą oddalenia z urzędu; nie wymagając obietnicy wychowywania dzieci w religji katolickiej, duchowieństwo miało udzielać sakramentu małżeństwa i rozgrzeszenia przy spowiedzi. Skargi biskupów na takie mieszanie się władz Świeckich w sprawy sumienia doprowadziły następnie do układów ze Stolicą Ap., skutkiem których Papież Pius VIII, w breve wydanćm 1830 r. do biskupów Kolonji, Trewiru, Miinsteru i Paderbornu, doszedł do ostatnich granic możliwych ustępstw w sprawie mieszanych małżeństw. Rząd pruski chętnie przyjął uczynione mu ustępstwa, lecz zamierzając rzecz całą dalej jeszcze posunąć, zręcznie skorzystał ze zbytniej uległości arcybpa kolońskiego Spiegela i wymógł na nim nowe, dalej niż breve sięgające ustępstwa (18 34); wplątawszy zaś do tej konwencji innych jeszcze biskupów, wydał dia ich djecezji tajemne instrukcje, zawierające przepisy przeciwne papiezkiemu breve i zasadom Kościoła.—Z innej jeszcze strony nowe niebezpieczeństwa zagrażały katolicyzmowi w Prusiech. Oczywiste gwałcenie zasady równouprawnienia religji katolickiej z pozostałemi wyznaniami, we wszystkich sferach życia publicznego, w szkole, w porządku odbywania służby Iiożej, w obsadzaniu urzędów, w stosowaniu przepisów cenzurowych, w zaopatrywauiu materjalnych potrzeb duchowieństwa i t. d., wszystko to boleśnie odbijało się w sercach katolików i wywoływało rozjątrzenie w całej katolickiej ludności państwa. W takiem położeniu znajdowały się sprawy Kościoła nad Renem, kiedy arcybp koloński Spiegel życie zakończył. Rząd zwrócił oko na D’a, biskupa sufragana mUnsterskiego. Minister Altenstein, chcąc zbadać usposobienie D’a w sprawie małżeństw mieszanych, przez poufną sobie osobę zapytał się, czy D., zostawszy arcybiskupem, trzymałby się układu, zawartego między rządem a biskupami na podstawie breye papiezkiego. D-, który nic o konwencji nie wiedział, odrzekł, że unikać będzie wszystkiego, co mogłoby naruszyć zgodną z brevem umowę. Droste obrany arcybpem (1 Grud. 1835 r.), objął zarząd djecezji 29 Maja 1 836 r. Wkrótce rozpoczęty się zajścia, które doprowadziły do ciężkiej katastrofy pod koniec 183 7 r. Najpierw nowy arcybp odmówił imprimatur gazecie teologicznej, wychodzącej w Bonn (Bonner theologische Zeitschrift), a służącej za główny organ hermezjanom; zabronił czytania pism Hermesa i uczęszczania na wykłady jego stronników; z powodu oporu niektórych profesorów teologicznego wydziału w Bonn, nie dał aprobaty na lekcje teologji w tamtejszym uniwersytecie i, celem usunięcia błędów, mogących wyniknąć i hermezjańskicb nauk, napisał 18 tez, które podpisywać musiał każdy duchowny przed otrzymaniem święceń kapłańskich. Niedługo potćm dowiedział się D. o tajnej konwencji. Kiedy, przeglądając akta, dostrzegł kopję konwencji, zdumiony i zgorszony razem zawołał: „Sądziłem, że będę mógł w pokoju obowiązki urzędu mego speł-
