Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 344.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

kazało mu wezwać na pomoc Turka i ludy wschodu, jako wybrańców Boga, przeznaczonych do ukarania zepsutego chrześcjaństwa. Ziomek i przyjaciel jego Jan Amos Komenjnsz, znany reformator szkół i wydawca dzieła pod tytułem: Orbis sensualium pietus, kazał wydrukować proroctwa D’a w książce: Lux in tenebris. Predykanci węgierscy widząc czczość proroctw D’a, a przytćm obawiając się Austrji, powstali przeciwko niemu. Najznakomitszy przeciwnik D’a, Jan Felinus, wydał książkę p. t. Insignis fatuus N. Drabicius. D. bronił swej sławy prorockiej i, na stwierdzenie rzetelności swego posłannictwa, wykonał przysięgę przed synodem, złożonym z predykantów w Puchau r. 1 6 63. D. 16 Lipca 16 7i r. ściętym został w Presburgu, a ciało jego spalone wraz z książką Lux in tenebris. Cf. Gottfr. Arnold, Kirchen u. Ketzerhistorie, cz. III r. 24; Kober, De N. Trabicio, Altdorf 1721. (Schrodl). X. W. M. Draconites Jan, także Jan Drach, a od miejsca swego urodzenia, Carlstadu w Frankonji, Jan Carlstadt nazwany (nie należy go brać za jedno z Andrzejem Carlstadtem, ob.), ur. r. 1494, dzieckiem jeszcze będąc, utracił swoich rodziców. Przyjaciele rodziców zajęli się utalentowanym chłopcem, tak, iż nietylko w rodzinnem mieście ukończył szkoły początkowe, ale i 1509 r. mógł wstąpić na uniwersytet w Erfurcie. Tu przykładał się gorliwie do klasycznej literatury, i już po czterech latach w filozoficznym fakultecie otrzymał miejsce profesora, które z wielkim dla siebie zaszczytem zajmował; zarazem uzyskał kanonikat przy tamecznym kościele św. Seweryna. Idąc za przykładem swego przyjaciela Justa Jonasza, odbył podróż do Niderlandów, aby poznać wielkiego Erazma, u którego bardzo dobre znalazł przyjęcie; zaznajomił się też z Lutrem i Melanchtonem. R. 151 7 wyszło pierwsze jego literackie dzieło, zbiór bajek Ezopa, które bral za podstawę swoich filologicznych wykładów. Odtąd w burzliwe wszedł losy. Zaledwie Luter, jako tak zwany reformator, wystąpił, Draconites i Jonasz stanowczo za jego się oświadczyli sprawą. Doliatoris, dziekan kościoła ś. Seweryna, i wszyscy duchowni, jako też wszyscy wierni wyznawcy kościoła katolickiego, bardzo tćm byli oburzeni, co dało powód do długotrwałych sporów i ruiny uniwersytetu erfurckiego. Pozbawieni kanonikatu, Draconites i Jonasz udali się do Wittenberga, ar. 15 22 przyjął D. probostwo w mieście Miltenbergu, w elektoracie Mogunckim, i tam nad wprowadzeniem nowej nauki pracował. Większość mieszkańców jednak nie chciała go słuchać, i w końcu (15 2 3) przeprowadziła jego wydalenie, tak, iż tylko listownie, on i Luter, mogli wpływać na swoich zwolenników w Miltenbergu. W 1525 r., na wstawienie się Lutra, otrzymał D. probostwo w Waltershausen, gdzie jednak parafianie jego w oddawaniu dziesięcin proboszczowi byli opieszali; D. zniechęcony, po trzech latach złożył swój kaznodziejski urząd w Waltershausen i udał się do Eisenach, aby się tam całkowicie literackim pracom poświęcić. R. 153 3 przyjął wezwanie do Marburga na kaznodzieję i profesora teologji. Obowiązki te spełniał przez lat 18; na zjazdach w Frankfurcie 1586, w Smalkaldzie 1537 i w Ratyzbonie 1541 r. był żarliwym protestanckiej sprawy promotorem. R. 1547 z kolegą swoim Teobaldem Thamer’em, który później został katolikiem, pokłóci! się D., w przedmiocie nauki o dobrych uczynkach, tak gwałtownie, że dłużej nie mógł się w Marburgu utrzymać. Po krótkim pobycie w Nordhausen i Brunświku, udał się do Lubeki, gdzie