skonałości zupełnej, do jakiej tylko dusza ludzka jest zdolną, wtem życiu osiągnąć nie można dla tego, że niepodobna, aby dnsza, wśród nędz tego życia, mogła uniknąć wszelkiej skazy grzechowej. Ten właśnie błąd beguardów i beguinów potępił sobór wienneński powszechny: „Quod homo in yita praesenti tantum et talem perfectionis gradum potest acquirere, quo reddatur penitus impeccabilis et amplius in gratia proficere non valebit. Tęż samą naukę podaje sobór trydencki (sess. 6 can. 23), potępiając zdanie tego, któryby utrzymywał, że człowiek sprawiedliwy może, bez szczególnego przywileju Boga, wszystkich grzechów, przez całe życie, nawet powszednich, uniknąć. Toż samo widzimy ze słów św. Pawła (l Kor. 13, 10. 11): „Gdy przyjdzie co jest doskonałego, co jest po części zniszczeje. Gdym był dziecięciem, mówiłem jako dziecię, rozumiałem jako dziecię, myśliłem jako dziecię. Lecz gdym się stał mężem, wyniszczyłem co jest dziecinnego.“ Tu Apostoł, mówi św. Tomasz, porównywa stan obecny do dzieciństwa, stan zaś przyszłej chwały, jako zupełnie doskonały, do wieku męzkiego. Ale chociaż najwyższej doskonałości, właściwej życiu przyszłemu, tu osiągnąć niepodobna, można jednak w tem życiu osiągnąć doskonałość taką, przez którą człowiek od grzechów i namiętności oczyszczony, oświecony różnemi cnotami, przez miłość łączy się z Bogiem tak, że serce mając oderwane od rzeczy doczesnych, czystą intencją we wszystkich okolicznościach życia, pomyślnych i przeciwnych, zjednoczony z Bogiem stale pozostaje. Taką naukę daje Pismo św. w bardzo wielu miejscach: będziesz doskonałym i bez zmazy z Panem Bogiem twoim (Deut. 18, 13); chodź przedemną i bądź doskonałym (Genes. 17, 1); bądźcie doskonałymi jako i Ojciec wasz niebieski doskonałym jest (Math. 5, 4 8); jeżeli chcesz być doskonałym, idź, sprzedaj wszystko co masz i idź za mną (ib. 13, 21). Toż samo podaje nam św. Paweł: a powiadamy mądrość między doskonałymi (1 Kor. 2, 6); weselcie się, bądźcie doskonali (2 Kor. 13, 11). To samo głoszą nam Ojcowie śś. np. św. Chryzostom (Hom. 20 in Math.) mówi: nic nam nie może na tym świecie przeszkodzić w dojściu do doskonałości cnót nadprzyrodzonych, albowiem można, na tej ziemi przebywając, tak wszystko doskonale wykonywać, jak gdybyśmy w niebie mieszkali. Św. Tomasz (I 2 qu. 61 art. 6) przedstawia cnoty duszy doskonale oczyszczonej i dodaje w końcu, że te cnoty posiadają błogosławieni, lub niektórzy doskonali w tćm życiu. Panowanie nad namiętnościami może być niemniej za życia osiągnięte, bo choćiaż zarzewie grzechu (fomes peccati) nie może być zupełnie zniszczone, lub przynajmniej tak przytłumione, aby nieporządnych poruszeń nawet pomimowolnych nie było, przez umartwienie jednak i wykonywanie cnót mogą być namiętności tak opanowane, źe nie przeszkadzają wcale doskonałości i źe mógłby kto ze św. Pawłem o sobie powiedzieć: „żyję ja już nie ja, ale żyje we mnie Chrystus“ (Gal. 2, 20). Powiedzieliśmy, że nie może człowiek być wolnym od wszelkiej zmazy grzechowej, może jednak do tego dojść, iż grzechy powszednio z zupełnym rozmysłem rzadko tylko popełnia, a to właśnie do naszej doskonałości w tem życiu wystarcza. Z tego zarazem widzimy, że doskonałość chrześcjańska w tem życiu nietylko jest możebna, ale i obowiązująca wszystkich. Albowiem Chrystus Pan powiedział „bądźcie doskonałymi“ nie do samych Apostołów, ale do wszystkich swych uczniów i wiernych w ogóle. Niemniej do wszystkich chrześcjan powiedziano: „a kto sprawiedliwy jest, niech będzie jeszcze usprawiedliwion: a święty niech jeszcze będzie poświę-
