Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 316.jpeg

założony ok. r. 1280 przez Iwonję, babkę św. Jacka, która widząc cuda swego wnuka, przyjęła habit pokutny, co i matka jego Beata uczyniła także. Dom ten zwał się mniejszym i otrzymał potem fundację od mieszczan krakowskich. Był w Krakowie i większy dom tercjarek, na podobieństwo klasztoru, zbudowany przez Katarzynę Michałowską, kasztelankę krakow., r. 1455. Z obu tych domów w r. 1634 przeniosły się tercjarki do klasztoru zbudowanego na Gródku i, przyjąwszy regułę drugiego zakonu św. Dominika, zamieszkują tam dotąd; dawne zaś ich mieszkania przeszły w ręce prywatne. Były toż klasztorki tercjarek dominikańskich we Lwowie, Poznaniu i Wrocławiu, obecnie nigdzie ich nie ma, a tercjarze i tercjarki żyją wpośród swych rodzin, starając się oddziaływać na ożywienie w nich pobożności i czynów chrześcjańskiej miłości. Ks. Barącz, Rys dziejów zakonu kazn. w Polsce, II 517. X. S. Ch.
 Dominis Marek Antoni de, ur. 1560 na wyspie Arbę, przy brzegach Dalmacji, ze znakomitej rodziny, z której pochodził Theobaldus de Placentia (Grzegorz X Pap.). Nauki pobierał w kollegjum illiryjskiem w Loreto, pod kierunkiem jezuitów; był potem na uniwersytecie w Padwie; w Grudniu 1579 r. wstąpił do nowicjatu jezuitów, w szkołach tegoż zakonu, obok innych zajęć, wykładał z wielkim pożytkiem retorykę, iilozofję, i matematykę. Z tego to czasu pochodzi jego traktat: De radiis visus et lucis in vitris perspectwis et iride, wydany później przez Jana Bartolo (Tenet. 1611), gdzie po raz pierwszy wskazana jest prawdziwa przyczyna tęczy. Zbyteczne pochwały, któreini obsypywano pilnego nauczyciela i kaznodzieję, wbiły go w dumę. Postarał się o sekularyzację, wystąpił od jezuitów 159 6 r. i, na instancję ces. Rudolfa, otrzymał (1600 r.) bpstwo w Segna (Zengg), w kroackiem pograniczu wojskowćm, następnie (1602) arcybpstwo Spalatro. Oskarżony o herezję przez bpa z Trau, swego sufragana, udał się do Rzymu i oczyścił się z zarzutów. Lecz jadąc przez Wenecję, zaprzyjaźnił się z Pawłem Sarpi (ob.) i ambasadorem angielskim. Ta przyjaźń, stosunki z innymi heretykami, listy, w których pochwalał dożę weneckiego za opór przeciw Stolicy Apost., lekceważenie sakramentów i t. p. stawiły D. drugi raz przed inkwizycją (ob. Farlati Illyric. s. III 48 9). Po wyprowadzeniu śledztwa został jeszcze raz uwolnionym, lecz nie czując się bezpiecznym, zrzekł się bpstwa, na rzecz swego krewnego Sforza Ponzoni, i udał się w podróż do Niemiec, potem do Anglji, gdzie znalazł u króla Jakóba I serdeczne przyjęcie r. 1616. O apostazji swej ogłosił całemu światu p. t. M. A. de D. Traetatus, quo causas sui discessus ex Italia exponit (dat. Venet. 20 Septemb. 1616, druk. w Heidelbergu t. r.). W Londynie wydał swoje dzieło De republica ecclesiastica libri 10 (1618), pars II, continens librum V et VI (l 6 20), pars III, contin. I. VII—X (Hanoviae 16 22), 3 v. f.; przedruk: Ileidelbergae 1618 in., Francofurti 1619, 1620, 1627, ib. 1658. W piśmie tem uderza na prymat papiezki; chwali wprawdzie bezźeństwo, lecz chce, aby duchownych do niego nie zobowiązywano; z sakramentów przyjmuje tylko chrzest i Eucharystję; spowiedź uszną uważa za zbyteczną; Mszę, czyściec, wzywanie świętych nazywa poezją i t. p. Tom III ma tylko księgę VII i IX, z przedmową Jerzego Cassandra; ks. VIII i X autor nie wydał. Sarpi (ob.), za pośrednictwem ambasady angielskiej w Wenecji, przesłał D. swoją Historję soboru tryd. do Londynu. D. kazał ją wydrukować, dodawszy dedykację do króla Jakóba I, pełną żółci przeciw Kościołowi. Wśród