Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 262.jpeg

opinji, z punktu historycznego i filozoficznego, na które odpowiadać uważał D. za obowiązek. Gundling, w swojej Historie der Gelahrtheit, 3—r Theil (Frankfurt u. Leipzig 1 735) p. 4028—4030, podaje 25 pism w tej materji, częścią samego Dodwella, częścią Wilhelma Coward’a, Jana Brougtjion’a, Edm. ChishulFa, Dan. Whitby’ego, Jana Tourner’a, Jerem. Collier’a, Tom. Milles’a, Jana Pitts’a (za Dodwellem), Jana Norris’a, Ryszarda Smalbrocke, Dr. Asheton’a, Sam. Ciarkę (ob.); życie zaś Dodwella, jakie Franc. Brokesby 17 15 (2 ed. 172 3) wydal w Londynie w 2 t. in-4, jako też przez tegoż ułożony wyciąg, in Actia eruditorum Lips. z r. 1 736 p. 249, podaje tych pism jeszcze więcej. Brokesby a po nim Niceron (Memoires pour servir a 1’histoire t. I. 138 —154) podają także dokładny spis dziel Dodwella. D. był postawy krępej, zdrowia silnego, charakteru spokojnego i poważnego, przytem był dobroczynnym, pobożnym, surowym względem samego siebie i surowe, na wzór pierwszych chrześcjan, zachowującym posty; niezmordowanym był w pracy, tak iż podróże, aby mógł podczas nich czytać, odbywał pieszo. Biblja hebrajska, grecki N. Testament, Tomasz a Kempis, Meditationes s. Augustini i angielskie liturgiczne dzieła były nieodstępnemi towarzyszami jego podróży. Jego podróżny płaszcz był tak urządzony, iż mógł w niego księgi in-4 zabierać. Chociaż D. miał niektóre opinje przewrotne i, dla swego anglikanizmu, nieraz o Kościele katolickim wydal sąd niesprawiedliwy, wszakże zachował jeszcze wiele uczuć chrześcjańskicb. (Hduale). X. K. W-
 Doeg Idumejczyk, przełożony nad pasterzami Saula. Był on właśnie w świątyni w Nobe, gdy Dawid uciekając przed Saulem, na żądanie swoje, przez kapłana Achimelecha (ob.) nietylko żywnością opatrzony został, ale i miecz Goljata otrzymał (I Reg. 21, 7). Kiedy razu pewnego Saul, otoczony swym dworem, żalił się, źe wszyscy są mu przeciwni i nie masz nikogo, coby mu prawdę powiedział, Doeg opowiedział mu co uczynił Dawidowi kapłan Achimelech. Tćm rozgniewany Saul, przywołał do siebie Achimelecha i innych kapłanów i, jako zdrajców, skazał na śmierć. Gdy z obecnych nikt tego wyroku spełnić nie chciał, rozkazał Saul dopełnić to Doegowi, który natychmiast, dobywszy miecza, 85 kapłanów zamordował (I Reg. 2 2, 6—18). X. K. IV.
 Dogiel Maciej (chrzestne imię Dominik), ks. pijar, ur. we wsi Gembułach (powiecie Wileńskim) 6 Sierpnia 1715 r., wstąpił do zgrom, ks. pijarów w Lubieszowie 1 730 r. W początkach kapłańskiego zawodu pełnił obowiązki nauczyciela w szkole pijarskiej w Szczuczynie. Tu poznał go Ignacy de Campo Scipio, marszałek nadw. w. ks. L. i wziął za nauczyciela do swego syna. Towarzysząc uczniowi w podróży za granicę, przebywał z nim czas pewien w Lipsku i w Paryżu. Nauczyciel korzystał z tej sposobności i oddawał się z zapałem w tamecznych uniwersytetach naukom, mianowicie prawu i filozofji. Po powrocie do kraju, pozostawał lat parę w domu ucznia, zajmując się jego interesami i urządzeniem archiwum. Wkrótce atoli powołała go zwierzchność zgromadzenia do Wilna, w celu podniesienia i urządzenia konwiktu, założonego tamże przez ks. Stanisława Konarskiego, na wzór warszawskiego, lecz chylącego się do upadku, w skutku braku zdolnego przewodnika. Obrany rektorem kollegjum wileńskiego, wsparty opieką króla i hojną ofiarą ks. Michała Czartoryskiego, kanclerza w. ks. L., rozwinął Dogiel niepospolitą energję, w celu urządzenia konwiktu na trwałych podstawach, stawiając go na ró-