Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 260.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

pobytu odznaczał się pilnością, obyczajnością i stopnie akademickie pozyskał. Niepewny swego powołania, nie chciał’ zostać w stanie duchownym i opuścił kollegjum. Wydawszy jeszcze w Dublinie niektóre pisma, jak np. przedmowę do dzieła „Droga do życia pobożnego p. Fr. Salezego“, dwa listy o przyjmowaniu święceń wyższych i o metodzie studjów teologicznych (2 wyd. 1681 powiększone rozprawą o Sanchoniatonie), udał się r. 1 6 74 do Anglji. Tu zajęły go rozmaite ówczesne kwestje, jak np. zmiana religji w rodzinie królewskiej, odszczepieństwo nonkonformistów od anglikańskiego episkopałnego kościoła, któremu przez cale życie, tak słowem jak pismami, był oddany. Odbył następnie podróż do Iiollandji, z ówczesnym nadwornym kaznodzieją księżnej Oranji, Wilhelmem Lloyd, późniejszym biskupem, z którym dla tożsamości studjów bliższą zawiązał przyjaźń. Pomiędzy pismami, jakie D. wydał pomiędzy r. 1674 — 1688, jako owoc historycznych badań, zasługują na wspomnienie następujące: 1) Dissertationes Cyprianicae (Lond. 1 684, 8), znajdujące się również w wydaniach dzieł św. Cyprjana oksfordskiem (1682) i bremeńskiem (16 90). Dodwell w 13 rozprawach, na zasadzie niektórych miejsc Cyprjana, rozbiera różne kwestje z najdawniejszej historji chrześcjańskiej: w rozbiorze tym pokazuje niemałą bystrość umysłu, ale zarazem i szczególną skłonność do oryginalnych opinji. Między temi rozprawami jedenasta, de paueiłate Marty rum, znalazła przeciwnika w sławnym wydawcy dzieła: Acta Martyrum, Tom. Ruinarcie (Praefat. generał, in Acta martyrum §§ 2, 3), a w ostatnich czasacłi w dziele Wisemana (Zusammenhang der Ergebnisse wissenschaftłicher Forschung mit der geoifenbarten Religion, deutsch Ilaneberg, Regensburg 1840 s. 387. 2) Dissertatio de jure laicorum sacerdotali ex sententia Tertulliani aliorumą. veteruin, z rozprawą Hugona Grocjusza de administratione, ubi pastores non sunt, item: an semper communicandum per symbola? cum notis (Lond. 1686—8). Rozumie się, że tu administrowanie sakramentów wyłącznie sługom Kościoła jest przyznane. 3) Joannis Pearsonii S. T. P. Cestriensis nuper episcopi opera posthuma; edenda curavit et dissertationes novis additionibus auxit H. Dodwellus, cujus eiiam accessit de successione primorum Romae episcoporum usq. ad annales cl. Cestriensis Cyprianicos dissertatio singularis, Oxonii 1 687, in-4. R. 1688 otrzymał D. katedrę literatury, którą sławny jeograf angielski i historjograf królowej Elżbiety Wilhelm Cambden (t 1623) założył w Oksfordzie. Zaraz potćm wydał: Dissertationes in Irenaeum, Oxon. 1689. Tu to pomieścił D. (diss. I) swoje osobliwe zdanie o wiarogodności ewangelistów, uważając ją tylko za czysto naturalną, opierającą się na ich naturze świadków naocznych i usznych, i nie mając ich wcale za nieomylniejszych od Ireneusza, Klemensa, i innych Ojców II wieku. Dalej twierdzi, że ich liczbę czterech pierwszy dopiero podaje Ireneusz, że ich imion nikt przed nim nie wymienia, że prawdziwe i apokryficzne Ewangelje przed św. Ignacym w równćm były u Ojców poważaniu i t. d. (cf. Buddei Isagoge hist. theol., Lips. 1 730 p. 1288). Również osobliwie zapatruje się na nadzwyczajne dary łaski pierwszych chrześcjan i tłumaczy je po racjonalistowsku. Opętanych, o jakich Biblja wspomina, nazywa po prostu epileptykami. Z tego czasu pochodzą także Praelectiones academicae in scholis historicis Camdenianis in scriptores historiae Augustae, Oxon. 169 2. R. 1691 musiał D. opuścić swoją katedrę, ponieważ, jako stronnik Jakóba II, odmówił przysięgi królowi Wilhelmowi