Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 259.jpeg

monitów, twierdzących, że natura cielesna Jezusa była tylko pozorem, złudzeniem; 4) naukęBardezanesa i Walentynjana, nauczających, że cielesna natura Chrystusa po zstąpieniu z nieba była nadziemską i że ziemską była tylko pozornie; 5) naukę bazylidjanów, mniemających, że natura cielesna Chrystusa nie była podstawą ziemskiego życia Chrystusa, i że przy śmierci zamieniła się na inną naturę (a mianowicie na ciało Szymona; ob. Bazylides.); 6) naukę Cerynta, twierdzącego, że w Chrystusie były dwie natury, lecz nie były z sobą złączone, a jeżeli były, to tylko przemijające. Zresztą, 7) Kościół uważał każdą naukę za zarażoną docetyzmem, która chociaż uznawała człowieczeństwo Jezusa, nadawała wszakże taką bezwzględną przewagę naturze boskiej, że ta niweczyła człowieczeństwo (jak w apollinaryzmie i eutychjanizmie).—Właściwiej jednak nauczyciele tych heretyckich doktryn dają się na trzy następne grupy podzielić, a mianowicie takich: l) ęo Chrystusa oddzielali od Jezusa, i Chrystusa nazywali właściwym Zbawicielem, który, celem dokonania dzieła odkupienia, połączył się przechodnio z Jezusem, czystym tylko człowiekiem; 2) co Chrystusowi ni ebiańsk ie ciało przypisywali, i 8) co odmawiali mu wszelkiego rzeczywistego ciała i całe jego życie cielesne za czyste złudzenie uważali. I ci tylko ostatni nazywają się właściwie docetami. Początku docetyzmu szukać należy w aleksandryjsko-żydowskiej filozofji i w kosmogonjach wschodu, podług których materja jest źródłem wszelkiego złego.
 Dodanim (Genes. 10, 4. D,JT1’ dodanim lepszej niż u LXX I. Chroń. 1, 7. D^T“! rodanim, PóSi&i), w Mojżeszowej tablicy narodów, obok Chittim, Elisa i Tharsis, podane jako gałąź pokolenia jońskiego. Bez wątpienia Dodan jest ojcem Pelazgów, którzy albo równocześnie z Hellenami (Elisa), albo przed nimi z pierwotnej kolebki Azji wschodniej na zachód się udali i na wielu miejscach (mianowicie w Epirze) świątynią Dodona pamięć swego pradziada zachowali. Cf. Michaelis, Spicileg. 1; Calmet na Genes. 10, 4; J. Giirres, Volkertafel I 1 66, 185. Ci, co czytają Kodanim, mają na myśli Rodus, albo brzegi Rodanu, gdzie także osiadły kolonje greckie. X. K. W.
 Doderlein Jan Krzysztof, jeden z najsławniejszych luterskich teologów XVIII w., ur. 1745 r. w Wiudsheim, w Bawarji, um. r. 1792 jako profesor teologji w Jena. Opracował prawie wszystkie części teologji, mianowicie zaś dogmatykę w kierunku nieco raejonalistowskim, usiłując wszakże zasady swego wyznania godzić z Pismem św. Przysłużył się poprawnćm wydaniem hebrajskiej Biblji (Lipsk 1793). Od r. 1 7 80 aż do śmierci wydawał Bibljotekę teologiczną, której ciąg dalszy wychodził w Jenaer theologischer Journal. Niedokończonem zostawił dzieło: Christlicher Heligionsunterricht, które C. G. Jungę (f 1814) po jego śmierci dokończył. Jego Institutio Theologi Christiani doczekała się 6 wydań. Na nim kończy się jeden perjod luterskiej dogmatyki, po którym następuje traktowanie jej ze stanowiska filozofji Kanta. Uznawał on wprawdzie niedostateczność luterańśkiego pojęcia o Kościele niewidzialnym, ale to tylko w skutek swego realizmu, jaki się wiąże zawsze z racjonalizmem.
 Dodwell Henryk, ur. r. 1641 w Paźd., w Dublinie; r. 1648 przybył z rodzicami do Yorku, gdzie wkrótce osierocony, dotkliwe musiał znosić ubóstwo, dopóki r. 1654 jeden z krewnych jego, duchowny w Suffolkshire, nie wziął w opiekę pilnego chłopca R. 1656 został przyjęty do Trinity-College w Dublinie, gdzie przez ciąg swego dziesięcioletniego