Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 245.jpeg

rządów pruskich powrót do kraju. D., słynny już wówczas literat, lichym był księdzem. Niepomny na swoje śluby zakonne i na głos obowiązku, mało zazwyczaj słuchany przez ludzi przejętych płytkim filozofizmem nowożytnym, ożenił się 1801 r. z Izabellą Mikorską, korzystając z praw krajowych, dozwalających wówczas na śluby cywilne. Zawiedziony w nadziejach swoich zajęcia wyższego jakiego stanowiska w nowo utworzonem księstwie Warszawskiem (1807), um. 20 Cz. 1808 nagle w drodze, wracając z Warszawy do majętności swojej Swiesz w Kujawach. D. pracował w przedmiotach tylko świeekich. Napisał: w 4 pieśniach poemat dydaktyczny, Sztuka rymotwórcza, Warsz. 1 7 88; O^ ustanowieniu i upadku konstytucji 3-go Maja (wspólnie z Kołłątajem); tłumaczył: Iljadę Homera, t. 3 Warsz. 1805; Noce i Sad ostateczny Junga; Enejdę Wirgiljusza. Wydawał od r. 1801 —1806 Nowy pamiętnik warszawski; był jednym z założycieli warszawskiego towarzystwa przyjaciół nauk.
 Dni Krzyżowe, tak zwane dla tego, że u nas najpospoliciej po wioskach, gdzie tylko jeden kościół, wychodzi zeń processja do krzyża, albo też, że w kalendarzach dni te krzyżykiem znaczono. To trzy dni, t. j. poniedziałek, wtorek i środa przed Wniebowstąpieniem Pańskićm, zowią się po łacinie dies Rogationum, albo po prostu Rogationes, t. j. dni prośby, postu i modłów z processjami. Początek swój to nabożeństwo ma w dawnej Gallji i to przed w. V; ś. Mamert, bp wienneński, tak jako dziś jest ustanowił je i u siebie wprowadził, dla przebłagania gniewu Bożego i uśmierzenia klęsk, wówczas tam grassujących; lubo nasz Rytuał piotrkowski (edyc. w r. 1681 cz. II str. 154 i n.) dowodzi, źe ś. Mamert tylko te modły, znane już za czasów Augustyna ś., dies compunetionis et poenitentiae, przywrócił. Cóżkolwiekbądź, za jego przykładem poszły i iflhe kościoły Gallji, potem w Hiszpanji, a w końcu w. VIII Leon III, Papież, do Rzymu je wprowadził. Skład i porządek tego nabożeństwa przepisany jest po Rytuałach, a jak dziś i po Kancjonałach; to tylko nadmienić wypada, że processja ze śpiewem litanji pierwej się winna odprawić, a potem Msza ś., czy in statione, czyli też za powrotem; lubo i przed processją dla słusznych przyczyn Mszę odprawić wolno. Litanje obowiązani są odmówić pod grzechem w każdym z tych trzech dni i to po łacinie, jak w Brewjarzu, ci wszyscy, którzy są obowiązani do pacierzy kapłańskich (SRC. 12 Mar. 1836 r.). Post zaś niewszędzie równo obowiązuje: u nas tylko wstrzemięźliwość od mięsa; należy w tej mierze iść za zwyczajem. Jak się Msza tych dni krzyżowych i z jakiemi kommemoracjami odprawiać powinna, oraz jakie pacierze kapłańskie w nie przypaść mogą, dokładnie w liturgistach, np. w Herdt’a S. Liturgiae Prazis t. III n. 76. O litanjach i o duiu ś. Marka ob. pod temi wyrazami. Celem tych publicznych modłów i święta kościelnego jest uproszenie u Pana Boga błogosławieństwa na urodzaje, oraz odwrócenie klęsk krajowi grożących. Najdokładniejszą wiadomość o dniach krzyżowych ob. Romsee t. 3 cz. 2 r. 2 art. i 6 n. 4 i inne, oraz Rytuał piotrkowski 1. c. A’. 6. J.
 Dni Kwartałowe, czyli Suche-dni, Quator Tempora, Angariae, t. j.’ post i modlitwy, osobne w każdej ze czterech pór roku, w zimie, na wiosnę, w jesieni i latem, a w każdej po trzy dni, tak, że w ciągu roku składa się dni 12, ile miesięcy, przez które się rok cały poświęca. Przykład takiego postu mamy i w starym zakonie: Post czwartego, i post piątego, i post siódmego, i post dziesiątego, znaczy się miesiąca, będzie domowi